Spalacz tłuszczu – zło czy sprzymierzeniec?

Suplementy wspomagające odchudzanie cieszą się od pewnego czasu rosnącą popularnością. Nie należy się temu dziwić, gdyż problem nadwagi i otyłości ma dziś charakter powszechny i dotyka średnio połowy mieszkańców naszego kraju. Wśród preparatów tego typu, oprócz l-karnityny i blokerów apetytu coraz częściej wybierane są środki zwane „spalaczami tłuszczu”. Z ich stosowaniem jednak wiążą się pewne kontrowersje. Warto więc odpowiedzieć sobie na pytanie, czy suplementy te faktycznie stanowią uniwersalną broń z nadprogramowymi kilogramami oraz – kto i kiedy powinien ich używać.

Czym są i jak działają spalacze tłuszczu?

Termin „spalacz tłuszczu” (z angielskiego: “fat burner”) budzi jednoznaczne skojarzenia. Zgodnie z tym co sugeruje nazwa, środki tego typu mają nasilać spalanie tkanki tłuszczowej. Mechanizm ich działania jest dwupłaszczyznowy i sprowadza się do:

zwiększenia intensywności procesu termo genezy – czyli produkcji ciepła. Warto wiedzieć, iż organizm ludzki ma możliwość pozyskiwania energii ze składników takich jak cukry, kwasy tłuszczowe i aminokwasy nie tylko w formie ATP (jest to tzw. energia użyteczna), ale także w formie ciepła. Spalacze tłuszczu zazwyczaj są zarazem termogenikami i nasilają proces produkcji ciepła, co związane jest z pobudzeniem wydzielania katecholamin takich jak norepinefryna, zmniejszeniem ich rozpadu (blokowanie katecholo-O-metylotransferazy) i zwiększeniem aktywności białek rozprzęgających (UCP). Kluczowe w zakresie działania termogennego są substancje takie jak: kofeina, katechiny herbaciane, kapsaicyna z pieprzu kajeńskiego, synefryna z gorzkiej pomarańczy i inne.
zwiększenie aktywności psychoruchowej i poprawa wydolności – zawarte w spalaczach tłuszczu substancje takie jak kofeina pobudzają do działania, zmniejszają uczucie zmęczenia i umożliwiają prowadzenie cięższych treningów, które powodują większe wydatkowanie energii. Dodatkowo pod wpływem stymulantów dochodzi do wzrostu spontanicznej aktywności fizycznej, co także prowadzi do wzrostu wydatków kalorycznych.

Spalacz nie zastąpi treningu i diety

Istnieje spora grupa ludzi niesłusznie zakładających, iż skoro istnieją dowody na to, ze substancje zawarte w spalaczach przyspieszają metabolizm, to ich stosowanie będzie przynosić pożądane efekty w postaci redukcji tłuszczu zapasowego, nawet bez regularnych treningów i bez stosowania odpowiedniej diety. Teoretycznie jest w tym przekonaniu trochę racji, gdyż logiczne się wydaje, że skoro środki te zwiększają wydatkowanie energii, to przy niezmienionym sposobie odżywiania i takiej samej jak dotychczas aktywności widać będzie „jakieś” postępy. W praktyce jednak rzadko zdarza się, by samo łykanie kapsułek powodowało ubytek nadmiernej masy ciała. Co ciekawe, niekiedy sytuacja wygląda dokładnie odwrotnie gdyż przekonani o sile działania suplementu pozwalamy sobie na więcej swobody w jakościowym i ilościowym doborze pokarmów. Robimy to nie do końca w sposób uświadomiony, ale dzieje się tak bardzo często – co również potwierdzają badania.