Primobolan jest względnie niegroźnym sterydem anaboliczno-androgennym budującym powoli masę i siłę mięśni. Został zsyntetyzowany w roku 1960 przez Wiecherta i Kaspara. Pierwszy raz został opisany w 1960 roku. Od dawna sklasyfikowany na liście WADA, zabroniony w sporcie zawodowym.
Pod względem budowy przypomina DHT, jednakże w odróżnieniu od innych środków tej grupy należy do stosunkowo słabych preparatów, co może być jego główną zaletą, jak i wadą. Środek można spotkać w wersji doustnej i iniekcyjnej. Primobolan enanthate występuje zarówno w ampułkach (po 1 ml), jak i flakonach (po 10 ml), np. alphabolin z Alpha-Pharma (w stężeniu 100 mg/ml). Wersja acetate występuje w tabletkach, np. Primo Tabs z Alpha-Pharma (w każdej tabletce po 25 mg). Kiedyś octan metenolonu dostępny był w tabletkach po 5, 25 i 50 mg. Acetat na następującą strukturę: 17β-acetoxy-1-methyl-5α-androst-1-en-3-one. Grupa 1-metylowa sprawia, iż środek jest lepiej tolerowany przez wątrobę (w porównaniu do słynnej grupy przy C17 typowej dla np. metanabolu, winstrolu czy anapolonu).
Już w 1983 r. dostępne były niesamowicie czułe metody wykrywania primobolanu. Chodzi oczywiście o wykrywanie jego nadużywania w sporcie, szczególnie dyscyplinach siłowych. Już w latach 80. XX wieku znano bardzo dokładną metodę wykrywania i oznaczania ilościowego 3α-hydroxy-1-methylen-5α-androstan-17-one głównego metabolitu metenolonu acetate. Zsyntetyzowano metabolit i dodano jego ustaloną ilość do moczu. Po ekstrakcji i oczyszczeniu mieszaninę analizowano za pomocą połączonego GC-MS (chromatografia gazowa ze spektrometrem masowym). Okazało się, iż już w latach 80. XX wieku można było zidentyfikować metabolit primobolanu w dawkach przekraczających 10 ng/ml. Jak to zobrazować? 1 nanogram = 0,000 000 001 gram. Są to więc niewyobrażalnie małe ilości metabolitu sterydu anaboliczno-androgennego. Znaczne ilości metabolitu można było wykryć w moczu w ciągu 5 dni po jednorazowym przyjęciu doustnym 10 mg Primobolan®. Metodę z powodzeniem wykorzystano do analizy próbek moczu uzyskanych od sportowców biorących udział w zawodach.
W latach 90. XX wieku zidentyfikowano metabolity primobolanu skoniugowane np. z kwasem glukuronowym. Po podaniu 50 mg metenolonu dwóm ochotnikom płci męskiej, wykryto 12 metabolitów w moczu we frakcjach glukuronidowych, siarczanowych lub w postaci wolnego związku, niezmienionego (1-methyl-5α-androst-1-en-3,17-dione). 8 było wydalanych w postaci glukuronidów i były to:
- 3α-hydroxy-1-methylen-5α-androstan-17-one,
- 3α-hydroxy-1α-methyl-5α-androstan-17-one,
- 17-epimethenolone,
- 3α,6β-dihydroxy-1-methylen-5α-androstan-17-one,
- 2ξ-hydroxy-1-methylen-5α-androstan-3,17-dione,
- 6β-hydroxy-1-methyl-5α-androst-1-en-3,17-dione,
- 16α-hydroxy-1-methyl-5α-androst-1-en-3,17-dione,
- 3α,16α-dihydroxy-1-methyl-5α-androst-1-en-17-one.
Reakcje glukuronidacji są niezwykle ważne w usuwaniu z organizmu ksenobiotyków w tzw. fazie II detoksykacji.
W 2012 r. wybuchła bomba, bo wykryto metabolity długotrwałe wielu SAA, które dotychczas dało się identyfikować zaledwie kilka tygodni. I tak złote czasy się skończyły. Z tego powodu kariery zakończyło wielu mistrzów olimpijskich, światowej klasy ciężarowców itd.
Referencje:
Ingemar Björkhem i in. „Detection and quantitation of 3α-hydroxy-1-methylen-5α-androstan-17-one, the major urinary metabolite of methenolone acetate (Primobolan®) by isotope dilution — Mass spektrometry” https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0022473183900699
DanielleGoudreault i in. „Studies on anabolic steroids—4. Identification of new urinary metabolites of methenolone acetate (primobolan®) in human by gas chromatography/mass spektrometry” https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/096007609090383
