WPŁYW CZYNNIKÓW ZEWNĘTRZNYCH NA SKÓRĘ
Na cerę wpływają różnorodne czynniki zewnętrzne, pozostawiając na niej swój bądź dodatni, bądź ujemny ślad. Odpowiednia pielęgnacja skóry działa profilaktycznie i leczniczo. Niewłaściwa – może pogłębić istniejące już dolegliwości, np. stałe używanie środków alkalizujących przy skórze suchej może spowodować – oprócz pieczenia i swędzenia – łuszczenie się naskórka i jego pękanie, co w dalszym przebiegu może doprowadzić do infekcji. Wysuszenie skóry powoduje szybsze występowanie zmarszczek, ponieważ skóra tracąc swą wilgotność i płaszcz lipidowy, staje się mniej elastyczna. Stosowanie przy skórze tłustej nieodpowiednich kremów może pogorszyć jej stan, ponieważ krem w połączeniu z łojem wydzielanym przez gruczoły łojowe stanowi dobrą pożywkę dla bakterii.
Nie bez wpływu na skórę są również warunki, w jakich pracuje człowiek. Zapylenie w warsztatach powoduje wysuszenie skóry. Dla skóry z kolei łojotokowej pył, wnikając razem z kurzem i brudem, stwarza podłoże dla rozwoju bakterii. Praca w lokalach mało wietrzonych, w dymie papierosowym źle wpływa na koloryt skóry i jej sprężystość (skóra staje się szara, łatwo wiotczeje). Praca stale na powietrzu powoduje nadmiernie rogowacenie naskórka, rozszerzenie naczyń włosowatych, sprzyja odmrożeniom. Stałe moczenie i mycie rąk powoduje macerację naskórka i kruchość paznokci, co z kolei sprzyja grzybicom, drożdżycom i infekcjom, a stałe stykanie się z chemikaliami – stanom uczuleniowym.
WPŁYW CZYNNIKÓW WEWNĘTRZNYCH NA SKÓRĘ
Nie mniejszy wpływ na skórę od czynników zewnętrznych mają czynniki wewnętrzne. Przyczyną wielu chorób skóry i niektórych jej niedomagań są zaburzenia ogólnoustrojowe i choroby narządów wewnętrznych. Skóra człowieka jest jak gdyby fotografią jego organizmu. Zaburzenia przewodu pokarmowego (schorzenia żołądka) objawiają się swędzeniem skóry, pokrzywką i pogłębiają stany łojotokwe trądzika pospolitego czy różowatego. Cukrzyca zmienia chemizm tkanek, powoduje ich odwodnienie, sprzyja zakażeniom ropnym, np.zapaleniu torebek włosowych oraz czyraczności, powoduje swędzenie skóry, uczula skórę na bodźce świetlne (cukier jest fotokatalizatorem). Uszkodzenie wątroby, która jak wiadomo niszczy jady bakteryjne i wiąże ciała trujące (rtęci, arsenu itp.) może być przyczyną wysypek polekowych. Osutki polekowe wystpują często po doustnym podaniu leku. Nadmierne wydzielanie potu może występować pod wpływem różnych chorób (nadczynności tarczycy, gruźlicy, zapalenia mózgu), jak również czynników psychicznych. Niektóre schorzenia narządów wewnętrznych przez zapach potu sygnalizują o rozwoju choroby,
np. przy upośledzonym funkcjonowaniu nerek pot może mieć zapach moczu,
co świadczy o współpracy między nerkami a skórą. Podobnie spożycie pewnych pokarmów, jak np. czosnku, powoduje cuchnący zapach potu.
Koloryt skóry sygnalizuje niejednokrotnie o takich chorobach, jak niewydolność krążenia (objawiająca się sinicą skóry), choroba Addisona (brązowe zabarwienie) itp. Przebarwienie – w postaci plam – występuje również przy niektórych stanach fizjologicznych, np. ciąży. Zmiany barwnikowe na skórze występują często przy zaburzeniach czynnościowych gruczołów wewnętrznego wydzielania (gruczołów płciowych, przysadki itp.). W okresie miesiączki, kiedy jest zmniejszona odporność organizmu, występują, różnego rodzaju wykwity: opryszczka, zaostrzenie objawów trądzika pospolitego, różowatego, zwiększone wydzielanie potu. Pospolity katar łączy się z wypryskami w okolicy nosa i skóry twarzy. Wyrazem zaburzeń naczynioruchowych jak np. rosacea (trądzik różowaty), pokrzywka itp.
Wielki wpływ na wygląd skóry i jej odczynowość ma również układ hormonalny. Łojotok wiąże się z działaniem gruczołów płciowych, tarczycy. Wadliwe rogowacenie naskórka wiąże się z zaburzeniem tarczycy i gruczołów przytarczycznych. Wypadanie włosów – z zaburzeniami gruczołów płciowych, przysadki, tarczycy, nadnerczy, nadmierne owłosienie – z gruczołami płciowymi, nadnerczem itp.
WPŁYW ODŻYWIANIA
Sposób odżywiania wpływa na wygląd skóry, a także na jej odczynowość na
różne bodźce chemiczne i fizyczne. Pożywienie pełnowartościowe powinno zawierać wszystkie składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Należą do nich: białko, składniki mineralne i woda – stanowiące materiał budulcowy. Potem węglowodany i tłuszcze będące źródłem energetycznym oraz inne składniki niezbędne do regulowania prawidłowej przemiany materii,jak: witaminy i sole mineralne,które spełniają podwójną rolę: budulca i katalizatorów reakcji chemicznych.
S k ł a d n i k i m i n e r a l n e spełniają bardzo ważną rolę, oprócz roli budulca, przy przemianie materii oraz zapewniają prawidłową czynność wielu narządów i tkanek. Niezbędne są do zachowania normalnej pobudliwości nerwów i mięśni, jak również do zachowania równowagi kwasowo-zasadowej w ustroju.
Żelazo, wapń, fosfor odgrywają poważną rolę w czynności układu nerwowego, w postępowaniu przebiegu procesów kostnienia oraz czynności krwiotwórczej. Jak również w przebiegu prawidłowego wzrostu włosów i paznokci. Określone proporcje takich pierwiastków, jak: lit, krzem, wapń, magnez decydują między innymi o prawidłowej przemianie materii, chronią przed miażdżycą i przedwczesną śmiercią z powodu zawału.
Cynk zapewnia prawidłowe wykorzystanie witaminy A z wątroby. Jeżeli brakuje cynku, to podawanie nawet dużych dawek witaminy A nie uzupełnia jej niedoboru. Poza tym cynk przyśpiesza gojenie tkanek.
Skłonność do stanów zapalnych zwiększa się przy nadmiarzę, sodu i potasu, a zmniejsza się przy nagromadzeniu wapnia i magnezu.
Przy prawidłowym odżywianiu należy zwrócić uwagę na utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej. Należy tak dobierać produkty,żeby nie było nadmiaru składników kwasotwórczych. Owoce, jarzyny, mleko są zasadotwórcze,a mięso, ryby, jaja, przetwory zbożowe, słodycze – kwasotwórcze.Zawsze powinno się dbać o to, aby była przewaga produktów zasadotwórczych nad kwasotwórczymi. Zakwaszenie ustroju bowiem zwiększa wrażliwość skóry na podrażnienia, a dieta zasadowa tą wrażliwość zmniejsza. Właściwe odżywianie wpływa w dużej mierze na prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego. Zaburzenia w trawieniu odbijają się ujemnie na wyglądzie (czasem objawiają się czerwonością nosa, wypryskami na skórze i bladością). Do prawidłowego trawienia niezbędne są owoce i jarzyny zawierające pewne ilości błonnika, który pobudza perystaltykę jelit.
Ze względu na to, że organizm potrzebuje wielu rozmaitych pierwiastków chemicznych wchodzących w skład tkanek, pożywienie powinno być jak najbardziej urozmaicone, ponieważ żaden z produktów żywnościowych (nawet mleko) nie zawiera wszystkich niezbędnych dla ustroju elementów. Jedynym wyjątkiem jest mleko matki, ale też tylko wtedy, gdy odżywia się ona prawidłowo.
Odpowiednie odżywianie wpływa na chemizm tkanek i może zmniejszyć lub zwiększyć odporność na różne bodźce i choroby. Badania wykazały, że nadmiar węglowodanów zwiększa skłonność do różnego rodzaju uczuleń. Dlatego bardzo ważne jest zachowanie równowagi miedzy poszczególnymi pierwiastkami.
,,Kosmetycznymi”objawami,wadliwego odżywiania mogą być na przykład cienkie włosy, bez połysku, przerzedzanie się włosów, łojotok w fałdach nosowo-policzkowych,zapalenie powiek w kącikach oczu, zapalenie kącików ust,suchość skóry, nadmierne rogowacenie ujść torebek włosowych, drobne wybroczyny krwawe, ogniska łuszczenia naskórka,łamliwe paznokcie, obrzęki tkanki podskórnej itp.
Wiele z wyżej wymienionych dolegliwości jest spowodowanych niedoborem witamin.
Witaminy spełniają bardzo ważna rolę w organizmie. Brak lub niedobór niektórych z nich powoduje nie tylko zmiany w narządach wewnętrznych, ale również wpływa na odczynowość skóry. Niedobór witamin może wynikać z małej ilości witamin w pożywieniu, z wadliwej asymilacji,
jak również z niedostatecznego ich wytwarzania przez organizm. Niedobór jednej witaminy w pożywieniu może wywołać awitaminozę spowodowaną niedoborem innej.
Wielki wpływ na skórę i jej przydatki mają szczególnie witaminy C,A,P,witaminy z grupy B i PP.
Witamina C której duża ilość zawiera owoc dzikiej róży, zielona pietruszka, czarna porzeczka, cytryny, wzmaga odporność na zakażenia, uszczelnia naczynia krwionośne, działa przeciwalergicznie. Dlatego też stosuje się ją przy stanach zapalnych, odmrożeniach, rozszerzonych naczyniach krwionośnych, trądziku pospolitym itd. Niedobór jej czyni skórę bladą, ponadto powoduje uczucie zmęczenia, znużenia. Palacze cierpią często na niedobór tej witaminy, ponieważ nikotyna niszczy w organizmie witaminę C. Witamina C towarzyszy witaminie P, wzmagając jej działanie, reguluje przepuszczalność naczyń krwionośnych dzięki czemu działa przeciwzapalnie.
Witamina A przeciwdziała suchości skóry, reguluje czynności gruczołów łojowych i dlatego niezbędna jest również przy łojotoku, wypadaniu włosów, łamliwości paznokci itp. Witamina A znajduje się w mleku, maśle, żółtku jaj, a poza tym w postaci karotenu marchwi, sałacie zielonej, owocu dzikiej róży. Niedobory witamin z grupy B2 powoduje bolesne pękanie kącików warg, zapalenie śluzówek, zawroty głowy, apatie. Przy dłużej trwającym niedoborze skóra staje się mało elastyczna i przybiera starczy wygląd.
Witaminę B1 stosuje się w ropnych zakażeniach, wysiękach, łojotoku, trądziku itd. Alkoholicy są mało odporni na zakażenia ropne, ponieważ często występuje u nich niedobór tej witaminy na skutek alkoholu. Witaminy z grupy B znajdują się w drożdżach, żółtku jaj, mleku. Witaminy z grupy B towarzyszą zwykle witaminie PP. Witamina PP znajduje się w drożdżach, mięsie, wątrobie, nerkach, orzechach, w chlebie razowym.
Witaminę PP podaje się przy trądziku pospolitym, trądziku różowatym, przy odmrożeniach. Ponadto działa ona odczulająco oraz łagodzi swędzenie skóry.
Witamina E, działa regenerująco na naskórek i poprawia jędrność mięśni. Poza tym witamina E ma działanie przeciwutleniające. Dlatego utrwala i ochrania witaminę A i C. Najwięcej witaminy E jest woleju z kiełków pszenicy, żółtku jaj, pieczywie razowym, zielonym groszku.
Niezbędnym czynnikiem do zachowania skóry w prawidłowym stanie jest
biotyna zwana witaminą H. Niedobór biotyny objawia się stanem zapalnym skóry, bardzo silnym wypadaniem włosów, złym samopoczuciem. Dłuższy jej niedobór obniża odporność na choroby, hamuje wzrost i rozwój dzieci. Biotyna ma swego „wroga” w postaci awidyny, znajdującej się w surowym białku jaj, która wiąże witaminę H i czynią ją nieprzyswajalną dla organizmu. Dlatego nie powinno się podawać białka jaj w stanie surowym (np. pić surowych jaj). Najwięcej biotyny jest w drożdżach i wątrobie, ale zawiera ją także groch, kalafior, grzyby, mleko.
Osoby odżywiające się nieprawidłowo często cierpią na niedobory witamin spowodowane również złym ich przyswajaniem na skutek niedostatecznego spożycia innych witamin. Stosowanie wtedy na własną rękę (bez konsultacji lekarza) preparatów witaminowych jest niewskazane, a nawet może pewne stany pogłębić. Witaminy powinny być podawane w niewielkich ilościach, ale systematycznie. Branie ich w dużych ilościach (chyba że są specjalne wskazania lecznicze) jest niecelowe i nie usprawni naszego organizmu, ponieważ równowaga ich musi być zachowana.
Barbara Jaroszewska ,,Kosmetologia” Warszawa 2004r.
Autor: ona1983
