TŁUSZCZE
Nazwa tłuszcze odnosi się do grupy lipidów, estrów glicerolu i kwasów tłuszczowych. Z chemicznego punktu widzenia tłuszcze są naturalnymi związkami organicznymi zbudowanymi z atomów węgla, tlenu i wodoru o bardzo zróżnicowanej budowie. Większość tłuszczów nie ma zapachu, jest nierozpuszczalna w wodzie i rozpuszczalnikach polarnych oraz dobrze rozpuszczalna w rozpuszczalnikach niepolarnych. Wszystkie są lżejsze od wody a ich pH jest obojętne. Tłuszcze są związkami dostarczającymi największych ilości energii, w trakcie reakcji ich utleniania powstaje dwa razy więcej energii, niż w przypadku utleniania białek, czy węglowodanów – z 1g tłuszczów dostarczane jest 9kcal, podczas gdy białka oraz węglowodany dostarczają tylko 4kcal/g). Tłuszcze stanowią rozpuszczalniki dla wielu istotnych związków, w tym witamin A, E, D oraz K.
Ze względu na pochodzenie tłuszcze dzielimy na: roślinne, zwierzęce i sztuczne(i modyfikowane). Ze względu na budowę: nienasycone, które występuję w dużych ilościach w roślinach, oraz nasycone, które są produkowane przedewszystkim przez organizmy zwierząt.
Kwasy tłuszczowe nasycone (ważniejsze):
– masłowy
– kapronowy
– kaprylowy
– kaprynowy
– laurynowy
– mirystynowy
– palmitynowy
– stearynowy
– arachidowy
– behenowy
– lignocerowy
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone (ważniejsze):
– oleomirystynowy
– oleopalmitynowy
– oleinowy
– elaidynowy
– wakcenowy
– gadoleinowy
– erukowy
– brasydynowy
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone – Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe (ważniejsze):
– linolowy (omega-6)
– ?-linolenowy (gamma-linolenowy) (omega-6)
– arachidonowy (omega-6)
– ?-linolenowy (alfa-linolenowy) (omega-3)
– dokozaheksaenowy (omega-3)
– eikozapentaenowy (omega-3)
TŁUSZCZE W DIECIE CZŁOWIEKA:
O tym, czy tłuszcz będzie działał na szkodę organizmu decyduje przede wszystkim nie jego ilość, ale rodzaj. Szczególnie niekorzystnie działają na organizm tłuszcze nasycone. To właśnie one odkładają się na wewnętrznej powierzchni naczyń krwionośnych, znacząco ograniczając ich światło. Głównym składnikiem złogów tłuszczowych jest cholesterol, będący składnikiem błon komórkowych otaczających komórki większości składników pokarmowych pochodzenia zwierzęcego oraz z nabiałem. W miarę rozbudowy złogów cholesterolowych światło naczyń krwionośnych ulega coraz większemu ograniczeniu, przez co krew ma coraz więcej problemów z dotarciem do miejsc obsługiwanych przez dane naczynie. W ten sposób rozwija się arterioskleroza. Zmniejszenie w diecie ilości produktów zawierających duże ilości cholesterolu znacznie ogranicza ryzyko pojawienia się zawału serca. Ilość cholesterolu w diecie można zredukować ograniczając spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych. Panuje przekonanie, że nienasycone kwasy tłuszczoweograniczają ryzyko wystąpienia arteriosklerozy. Ich działanie sprowadza się do obniżenia ilości szkodliwego cholesterolu krążącego we krwi. Nie ulega jednak wątpliwości, że najlepszą profilaktyką chorób krążenia jest ograniczanie spożycia każdego rodzaju tłuszczów, zwłaszcza zaś tych nasyconych.
Jakie więc powinny być idealne proporcje kwasów tłuszczowych w diecie człowieka? Wedłóg ekspertów FAO/WHO stosunek kwasów tłuszczowych nasyconych do jednonienasyconych do wielonienasyconych w diecie człowieka powinien wynosić 1:1:1. Tylko taki stosunek powinien zapewnić optymalne dostarczenie energii pod postacią tłuszcz.
A co ze stosunkiem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 do omega-6?
Według najnowszych norm europejskich ( Nutrient and Energy Intakes) dzienne spożycie kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 do omega-6 powinno zachowywać stosunek 1:3.
Nie możemy też zapomnieć o odpowiednim spożyciu witaminy E, która jest naturalnym antyoksydantem chroniącym nienasycone kwasy tłuszczowe przed utlenianiem, bez niej nawet optymalne prozdrowotne dawki NNKT zamiast przynieść nam korzyść jedynie by nam zaszkodziły! Obecnie podaje się jako bezpieczną optymalna dawkę witaminy E na każdy 1 gram nnkt ilość 0,6 mg alfa-tokoferolu (Wit E).
KWASY TŁUSZCZOWE NASYCONE
Kwasy tłuszczowe nasycone, zwiększające poziom cholesterolu we krwi oraz ryzyko chorób serca.
Występują w dużych ilościach w produktach zwierzęcych takich jak: mięso, sery, śmietana, mleko, jaja, masło, słonina oraz w czekoladzie mlecznej i innych wyrobach, takich jak pasztety, metki, parówki, ciasta, bułeczki, herbatniki.
Udowodniono, że dieta bogata w tłuszcze nasycone może spowodować podniesienie we krwi poziomu „złego” cholesterolu LDL, który jest głównym czynnikiem wielu dolegliwości sercowych i największym zabójcą. Taka dieta może sprzyjać również innym chorobom i dolegliwościom, łącznie z nowotworami i otyłością. Może prowadzić do zachwiania bilansu pokarmowego.
Jako źródło kwasów tłuszczwoych nasyconych: masło naturalne, olej kokosowy, smalec, olej palmowy, masło kakaowe.
KWASY TŁUSZCZOWE JEDNONIENASYCONE
Tłuszcze te są zazwyczaj płynne w temperaturze pokojowej, ale mogą krzepnąć po ochłodzeniu (w lodówce). Występują w dużej ilości w oliwie z oliwek, oleju rzepakowym i arachidowym, a także w oliwkach, wielu rodzajach orzechów oraz w awokado. Zawierają je również w liczących się ilościach wszystkie tłuszcze, większość produktów nabiałowych, jak jaja, mięso i wiele innych artykułów spożywczych.
Początkowo uważano, że tłuszcze jednonienasycone nie mają wpływu na poziom cholesterolu we krwi, obecnie wiadomo, że wpływają bardziej korzystnie na poziom cholesterolu, niż tłuszcze wielonienasycone; nie tylko obniżają poziom „złego” cholesterolu LDL, ale jednocześnie utrzymują na nie zmienionym poziomie lub nieco podwyższają poziom „dobrego” cholesterolu HDL.
Istnieją dowody na to, że dieta bogata w tłuszcze jednonienasycone wpływa na zdrowie także w inny sposób. Na przykład dieta śródziemnomorska, zawierająca znaczne ilości tego rodzaju tłuszczów, powoduje, że ludzie, którzy ją stosują, rzadziej chorują na serce i dłużej żyją. Obserwuje się wśród nich także mniejszą otyłość i mniejszą zapadalność na choroby nowotworowe niż wśród ludzi będących na diecie północnoeuropejskiej. Oleje bogate w tłuszcze jednonienasycone są obfitym źródłem przeciwutleniającej witaminy E.
Jako źródło kwasów tłuszczowych jednonienasyconych: oliwę z oliwek (extra virgin), olej rzepakowy o obniżonej zawartości kwasu erukowego (Canola), olej arachidowy, olej z awokado, olej z orzechów brazylijskich, olej z orzechów laskowych, olej sezamowy, olej ryżowy, masło kakaowe.
KWASY TŁUSZCZOWE WIELONIENASYCONE
Tego typu tłuszcze występują w stanie płynnym w temperaturze pokojowej lub nieco niższej. Są to oleje roślinne, takie jak olej kukurydziany, słonecznikowy oraz olej z orzechów włoskich. Tłuszcze wielonienasycone w przeciwieństwie do nasyconych obniżają poziom cholesterolu LDL we krwi, ale należy pamiętać, iż zbyt wysokie spożycie tłuszczów wielonienasyconych jest niekorzystne, szczególnie gdy używa się ich do smażenia. Ulegają one łatwo utlenianiu w organizmie, tworząc wolne rodniki, które mogą niszczyć komórki i przyczynić się w ten sposób między innymi do rozwoju nowotworów (dieta bogata w antyutleniacze pomaga w zminimalizowaniu tego zjawiska).
Właściwa dawka tłuszczów wielonienasyconych jest niezbędna w diecie, gdyż zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), których organizm potrzebuje do zachowania pełni zdrowia. Określa się je jako niezbędne, gdyż są to tłuszcze, których jedynym źródłem jest pożywienie. Pozostałe tłuszcze mogą być wytwarzane przez organizm.
Istnieją dwie „rodziny” wielonienasyconych kwasów tłuszczowych – omega-3 i omega-6. Kwasy tłuszczowe omega-3 znajdziemy w tłustych rybach, soi, oleju rzepakowym i orzechach włoskich.
Kwasy tłuszczowe omega-6 znajdują się w nasionach słonecznika, safloru (czyli krokosza, tzw. fałszywego szafranu) oraz w oleju kukurydzianym. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe są także jednym z nielicznych bogatych źródeł witaminy E, ważnej witaminy z grupy przeciwutleniaczy.
Jako źródlo kwasow tłuszczowych wielonienasyconych: tran, olej lniany wysokolinolenowy, olej z orzechow włoskich, olej z pestek z dyni, olej konopny, olej krokoszowy, olej kukurydziany, olej makowy, olej sezamowy, olej słonecznikowy, olej z dzikiej róży, olej z pestek winogron, olej z lnianki, olej ryżowy, olej sojowy, olej z wiesiołka
TRANSIZOMERY
Istnieje jeszcze jedna grupa tłuszczów określana jako transizomery. Większość kwasów tłuszczowych w produktach żywnościowych to tłuszcze nienasycone przetworzone (uwodornione) przez przemysł spożywczy, tak by w temperaturze pokojowej zachowywały postać stałą. W ten sposób produkowane są margaryny, będące w istocie mieszaniną różnych olei. Te uwodornione tłuszcze stają się podobne do tłuszczów nasyconych z punktu widzenia ich wpływu na organizm. Od lat podejrzewano, że transizomery nie są dla organizmu lepsze niż tłuszcze nasycone, a ostatnio pojawia się coraz więcej dowodów na to, że może są bardziej szkodliwe, na przykład przy chorobach serca. Badania naukowe dowodzą, iż transizomery nie tylko podnoszą we krwi poziom „złego” cholesterolu LDL, ale równocześnie obniżają poziom „dobrego” cholesterolu HDL. Transizomery są jedynym rodzajem tłuszczów o takim działaniu, gdyż naturalne tłuszcze nasycone, takie jak masło czy ser, mogą podwyższyć poziom cholesterolu LDL, ale jednocześnie podwyższają poziom cholesterolu HDL.
OBRÓBKA TERMICZNA POKARMÓW W TŁUSZCZACH
Smażenie w tłuszczu jest w pierwszej kolejności procesem odwadniania. Woda i rozpuszczalne w wodzie produkty przechodzą z produktu do tłuszczu względnie opuszczają produkt jako para wodna. Oprócz tego tłuszcz wchłaniany jest przez produkt.
Oleje o wysokiej zawartości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych najlepiej stosować na surowo, bez ogrzewania. Nie należu używać ich do smażenia ze względu zawartość w nich dużej liczy podwójnych wiązń, do których przyłącza się tlen powodując powstanie wodoronadtelnków i wysoce toksycznego związku (HNE – 4-hydroksy-trans-2-nonenal), który zwiększa ryzyko chorób serca, wątroby, a nawet schorzeń neurologicznych, takich jak choroba Alzheimera czy Parkinsona.Im więcej wiązań podwojnych zawiera kwas tłuszczowy tym szybciej proces utelniania zachodzi.
Do smażenia nie powinno używać również się masła, gdyż pod wpływem wysokiej temperatury zawarty w nim tłuszcz ulega bardzo szybko rozkładowi z wytworzeniem substancji szkodliwych (np. akroleiny, wolne rodniki). Do stosunkowo krótkotrwałego ogrzewania nadają się oleje o mniejszej zawartości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych np. olej rzepakowy, oliwa z oliwek. Natomiast olej palmowy i smalec nadaje się do obróbki termicznej nawet w wysokich temperaturach.
O przydatności poszczegolnych tłuszczy do smazenia może nam powiedszieć ronież ich temparatura dymienia – jest to moment w którym pod wplywem temeprtury produkt zaczyna się degradować i wyzwalać substancje rakotwórcze . Za idealną temperaturę smażenia przyjmuję się temperaturę ok. 180 stopni C.
KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH TŁUSZCZY SPOŻYWCZYCH:
Olej z awokado – jest otrzymywany poprzez tłoczenie na zimno owoców awokado. Charakteryzuje się ciemnozieloną barwą, słabo wyczuwalnym, zbliżonym do oliwy z oliwek aromatem i owocowo-orzechowym smakiem. Zawiera spore ilości witaminy E, lecytyny oraz beta-sitosterolu. W kuchni śródziemnomorskiej jest powszechnie stosowany do potraw na zimno, jako dodatek do sałatek, surówek i sosów.
Zawiera: 60-80% kwasu olejowego, 10-20% kwasu linolowego, 4-12% kwasu palmitynowego, do 2% kwasu stearynowego, ok. 2% kwasu linolenowego, lecytynę, beta-sitosterol, sole mineralne, fitosterole, skwalen, bogaty w witaminy: A, B, D i E.
Olej andiroba – otrzymywany jest poprzez tłoczenie lub wyciskanie nasion andiroba (Carapa guianensis), pochodzących z Brazylii. Jest to żółtawy olej roślinny, o gorzkim smaku i lekko orzechowym zapachu. Zapachem przypomina oliwę z oliwek. Działa antybakteryjnie, przeciwzapalnie, przeciwbólowo, antypasożytniczo, przeciwdziała rakowi, malarii, ukąszeniom owadów.
Zawiera: 46% kwasu olejowego, 20% kwasu linolowego
Olej arganowy – olej wytwarzany z owoców arganii żelaznej. Olej arganowy jest nieznacznie ciemniejszy niż oliwa z oliwek, z czerwonawym zabarwieniem. Rozróżnia się dwa rodzaje oleju arganowego: ciemniejszy który może być używany do gotowania oraz jaśniejszy – kosmetyczny. Olej arganowy posiada różne właściwości medyczne, między innymi obniża poziom cholesterolu, poprawia krążenie i wspomaga naturalną odporność organizmu. Nadaje sie do spożycia jako dodatek i dressing do sałatek, jako marynada do mięs i innych produktów spożywczych.
Zawiera: ok. 43% kwasu oleinowego, 37% kwasu linolowego, 12% kwasu palmitynowego, 6% kwasu stearynowego, 0,5% kwasu linolenowego
Olej z czarnuszki – otrzymywany z tłoczenia nasion czarnuszki siewnej (Nigella sativa), barwa miodowa do ciemnobrązowej. Lekko gorzkawy w smaku, o intensywnym, korzennym zapachu.
Zawiera: 28% nasyconych kwasow tłuszczowych, 53% kwasu linolowego, 25% kwasu olejowego, 4% kwasu alfa-linolenowego, 0,5-1,5% olejku eterycznego, witaminę E (tokoferole), witaminę A (karotenoidy), biotynę, mikroelementy i pierwiastki śladowe.
Ważność: Po otwarciu 3-4 miesiące.
Olej z dzikiej róży – rzadki olej o barwie ciemnożółtej do lekko brązowawej wytwarzany z nasion dzikiej róży (Rosa canina) przez ich ekstrakcję w heksanie. Następnie poddawany jest procesowi rafinacji. Olej ten spośród innych wyróżnia się wyjątkowym, naturalnie różowym kolorem i łagodnym smakiem. Dodaje on wyjątkowości deserom, koktajlom, sałatkom owocowym oraz daniom mięsnym.
Zawiera: 40% kwasu linolowego, 40% kwasu alfa-linolenowego, witaminę A
Ważność: Po otworzeniu tylko 8-10 tygodni.
Olej kokosowy – olej otrzymywany poprzez tłoczenie i rozgrzanie kopry – twardego miąższu orzechów palmy kokosowej (Cocos Nucifera). Spotykany najczęściej jako rafinowany, odkwaszany i wybielany. W postaci płynnej jest lekko żółty. W temperaturze poniżej 25°C przybiera wygląd przypominający ścięty, biały tłuszcz (stąd nazwany także masłem kokosowym).
Zawiera: nasycone kwasy tłuszczowe (ok. 90%), ok. 44% kwasu laurynowego, ok. 18% kwasu mirystynowego, ok. 11%kwasu palmitynowego, 6% kwasu stearynowego, ok. 7% kwasu olejowego, ok. 2% kwasu linolowego i 12% kwasu alfa-linolenowego.
Olej konopny – olej otrzymywany z nasion konopi siewnych, ma zabarwienie zielono-brązowe i lekko gorzki, korzenno-orzechowy zapach i smak. Jest cennym źródłem NNKT, a dodatkowo obniża ciśnienie krwi, działa przeciw stresowo, i pomaga przy obniżaniu poziomu trojglicerydów. W polskiej kuchni znany jest od dawna i stosowany jako dodatek do ziemniaków, kasz, gotowanych warzyw, surówek i innych potraw na zimno.
Zawiera 54% kwasu linolowego, 17% kwasu alfa-linolenowego, 4% kwasu gammalinolenowego, 13% kwasu oleinowego, 10%nasyconych kwasów tłuszczowych
Ważność: Po otworzeniu tylko 4 tygodnie (nawet przechowywany w lodówce nie przedłuży swej ważności).
Olej krokoszowy – jest tłoczony z dojrzałych nasion krokosza barwierskiego. Jest stosowany jako środek powstrzymujący tworzenie się cholesterolu we krwi i jako naturalny depilator. Polecany jest do stosowania na zimno do surówek i sałatek.
Zawiera: 60-80% kwasu linolowego (najwyższy procent tegoż kwasu jaki zawarty jest w oleju roślinnym), 10-14% kwasu olejowego, 6% kwasu palmitynowego, 2-3% kwasu stearynowego, 0,5% kwasu linolenowego, 0,5% kwasu arachidowego, bogaty w witaminy E i A.
Ważność: Po otworzeniu ok. 3 miesiące.
Olej kukurydziany – olej otrzymywany poprzez ekstrakcję (w tej postaci ma barwę delikatnie czerwonawą) lub tłoczony na zimno z kukurydzy. Charakteryzuje się specyficznym smakiem i zapachem. Najlepiej stosować na zimno do sałatek, sosów i zup.
Zawiera: 55-65% kwasu linolowego, 12-14% kwasu palmitynowego, 4% kwasu stearynowego, 29% kwasu olejowego, dużą ilość witaminy E.
Ważność: Po otworzeniu ok.3-4 miesiące.
Olej z Lnianki – otrzymywany jest poprzez tłoczenie na zimno nasion lnianki, rośliny tradycyjnie uprawianej w Polsce od wieków. Ze względu na swój wyrazisty smak jest idealny do sałatek, surówek warzywnych, ziemniaków, kaszy, śledzi, białego sera i innych potraw na zimno.
Zawiera: ok. 35 % kwasów omega-3 i 22% omega-6.
Olej lniany – otrzymywany poprzez tłoczenie na zimno nasion lnu (Linum usitatissimum), o żółtawym zabarwieniu i intensywnym, cierpkim zapachu. Olej ten ma bardzo korzystny wpływ na włosy, skórę i paznokcie. Najnowsze wyniki badań ukazują, że obecne w oleju lnianym lignany konsekwentnie przeciwdziałają miażdżycy i chorobie nadciśnieniowej, a także łagodzą objawy menopauzy. Jego właściwości osłaniające błonę śluzową przewodu pokarmowego wspierają leczenie choroby wrzodowej. Powinien być spożywany na zimno jako dodatek do sałatek, gotowanych jarzyn i innych potraw
Zawiera: 10% nasyconych kwasow tłuszczowych, 58% kwasu alfa-linolenowego, 15% kwasu linolowego, 17% kwasu olejowego, bogaty w witaminę E
Ważność: Po otwarciu tylko 3-4 tygodnie.
Olej makowy – jest to olej tłoczony z nasion maku, ma barwy od białej aż do czarnej, zależnie od gatunku maku.Nadaje wyjątkowy smak sałatkom ziemniaczanym i serowym. Stanowi również doskonały dodatek do ciast i wypieków z serem i makiem.
Zawiera: ok. 60-65% kwasu linolowego, 18-20% kwasu oleinowego i 10% kwasu palmitynowego.
Olej z migdałów – otrzymuje się dzięki wyciskaniu na zimno nasion drzewa migdałowego, ma postać syropowatej jasnożółtej cieczy o łagodnym, słodkawym smaku i zapachu.
Zawiera: 65-68% kwasu olejowego, 24-26% kwasu linolowego, 6-8% kwasu palmitynowego, 1-2% kwasu stearynowego orazwitaminy i składniki mineralne.
Olej z orzechów arachidowych – olej roślinny pozyskiwany z orzechów arachidowych. W postaci tłoczonej na zimno jest przejrzystym, żółtym olejem o intensywnym, orzechowym smaku i zapachu. Rafinowany olej nie ma prawie w ogóle zapachu. Wpływa on dodatnio na układ trawienny, sprzyja odchudzaniu, gdyż zapewnia na dłużej uczucie sytości i zmniejsza apetyt. Olej arachidowy chroni również komórki przed alergenami. Systematyczne używanie tego oleju w kuchni znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera. Pokłady fitosteroli przynoszą rezultaty w walce z chorobą nowotworową mogąc ograniczyć przerzuty raka o prawie 50%. Używać na zimno do sałatek, sosów, gotowanych warzyw. Jest doskonałym dodatkiem do surówek z kapusty.
Zawiera 13-45% kwasu linolowego, 36-72% kwasu olejowego, 6-16% kwasu palmitynowego, 1-7% kwasu stearynowego, 1-3% kwasu arachinowego, 2-5% kwasu behenowego, 1-3% kwasu lignocerynowego, bogaty w witaminy i składniki mineralne.
Olej z orzechów brazylijskich – wytłaczany z orzechów orzesznicy wyniosłej (bartholletia excelsa). Charakteryzuje się wykwintnym orzechowym smakiem i idealnie nadaje się do przygotowania sosów sałatkowych i deserów.
Zawiera: ok. 15% nasyconych kwasów tłuszczowych, 50% jednonienasyconych kwasów tłuszczowych i 35% wielonienasyconych kwasów tłuszoczowych
Olej z orzechów laskowych – otrzymywany z tłoczonych na zimno orzechów laskowych, przejrzysty o zabarwieniu złoto-żółtym i orzechowym zapachu. W niskich temperaturach ścina się/mętnieje. Charakteryzuje się wyjątkowym, delikatnym smakiem i subtelnym zapachem. Najlepiej spożywać na zimno, jako dodatek do sałatek, gotowanych warzyw i innych potraw.
Zawiera: 78% kwasu olejowego, 14% kwasu linolowego, kwas palmitynowy, bogaty w witaminy, składniki minerane i białko.
Olej z orzechów włoskich – olej roślinny pozyskiwany zazwyczaj w wyniku tłoczenia na zimno miąższu owoców orzechów włoskich. Jasnożółty, czasem zielonkawy. Charakteryzuje się delikatnym specyficznym orzechowym smakiem i subtelnym zapachem. Olej z orzechów włoskich powinien być nieodłącznym składnikiem codziennej diety, ponieważ obniża zawartość cholesterolu we krwi i jego szkodliwy wpływ na organizm człowieka. Zawiera rekordową ilość witaminy E , doskonały środek w odchudzaniu który obniża również ryzyko zachorowań na choroby układu krwionośnego. Doskonale sprawdza się jako dodatek do sałatek, surówek, naleśników oraz deserów podawanych na zimno.
Zawiera: 5-15% kwasu linolenowego, 51-58% kwasu linolowego, 14-28% kwasu oleinowego, 8-16% nasyconych kwasow tłuszczowych, bogaty w witaminy: A, B i E
Ważność: Po otwarciu ok. 3 miesięcy.
Olej z orzeszków makadamii – otrzymywany z tłoczenia orzechów makadamii, ma jasnożółtą barwę.
Zawiera: 57% kwasu olejowego, 25% kwasu palmitynowego, 15% nasyconych kwasow tłuszczowych, bogaty w witaminy: A,B, E oraz składniki mineralne
Olej palmowy – olej otrzymywany poprzez tłoczenie nasion olejowca gwinejskiego (Elaeis guineensis ) . Nasiona są bardzo twarde co utrudnia uzyskiwanie oleju, najpierw są suszone, później mielone, tłoczone i w końcowej fazie rafinowane. Olej o temparaturze pokojowej ma wygląd twardego, żółto-brązowego tłuszczu i charakterystyczny zapach. Po rafinacji staje się twardą, białą do żółtawą masą o neutralnym, przyjemnym smaku.
Zawiera: 51 % kwasu laurynowego, 17% kwasu mirystynowego, 13% kwasu olejowego, 8% kwasu palmitynowego, 2% kwasu stearynowego, 2% kwasu linolowego.
Olej z pestek dyni – tłoczone na zimno nieprażone pestki dyni (Cucurbita Pepo) dają ciemnozielono-brązowy olej roślinny o orzechowym zapachu i smaku. Stanowi najbardziej przystępne i łatwo przyswajalne źródło cynku , którego większość ludzi ma za mało( niedobór cynku powoduje m.in. dolegliwości związane z prostatą ) . Zawiera także fitosterole . Dlatego olej z pestek dyni zalecany jest w profilaktyce i jako środek wspomagający w leczeniu początkowego stadium przerostu gruczołu prostaty , schorzeń pęcherza i dróg moczowych. Usuwa toksyny z organizmu ludzkiego. Olej wykazuje niezwykle skuteczne działanie na zaburzenie trawienne u dzieci, likwidując większość pasożytów układu trawiennego i powodując znormalizowanie apetytu u dzieci. Używać na zimno do sałatek, gotowanych warzyw i innych potraw przygotowywanych na zimno.
Zawiera: 47-50% kwas linolowy, 30-35% kwas oleinowy, 10-25% kwasu palmitynowego, do 2% innych kwasów tłuszczowych, witaminy: E, B1, B2, B6, dużą ilość witaminy A, C i D, bogaty w beta-karoten, potas, selen i cynk. Zawiera również takie substancje odżywcze jak: fitosterole, squalen, phytosterinen, citrulin, cucurbitin.
Ważność: po otworzeniu przechowywać w lodówce, zachowuje przez to swój aromat i witaminy na ok. 9 miesięcy, jeśli nie jest przechowywany w chłodnym, ciemnym miejscu ma ważność tylko 3 miesiące.
Olej z pestek winogron – tłoczony na zimno z nasion winogron. Obniża poziom LDL i uzupełnia zapasów HDL oraz chroni przed chorobami serca, jest także niezwykle bogatym źródłem witaminy A i E. W diecie śródziemnomorskiej jest powszechnie stosowany do sałatek, sosów, a także do smażenia i duszenia, gdyż wytrzymuje bardzo wysokie temperatury. Jego podstawową zaletą jest nieporównywalna z żadnym innym olejem właściwość zachowywania naturalnego smaku składników potraw. Potrawy usmażone na oleju z pestek winogron nie przejdą obcym aromatem, nie zmienią swoich subtelnych nut smakowych i zapachowych, a przede wszystkim nie będą miały tłustego posmaku.
Zawiera: ok. 65% kwasu linolowego, 11% nasyconych kwasów tłuszczowych i 17% jednonienasyconych kwasów tłuszczowych.
Olej ryżowy – wytłaczany lub ekstrahowany z pękniętych łusek ryżu (oryza sativa). Polecany z uwagi na swoje walory jako olej sałatkowy. Znakomity także do smażenia ze względu na wysoką temperaturę dymienia i ograniczone wchłanianie tłuszczu przez potrawy.
Zawiera: 38% kwasu oleinowego, 40% kwasu linolowego, estry kwasu erukowego, gamma-oryzanol, skwalen, kwas fosforowy, estry wyższych alkoholi i kwasów tłuszczowych, bardzo duże ilości witaminy E i tokotrienoli.
Olej rzepakowy – spożywczy olej roślinny wytwarzany z rzepaku. Doskonale przeciwdziała chorobom układu krążenia, przede wszystkim miażdżycy, zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby mięśnia sercowego. Jak większość olejów tłoczonych „na zimno” skutecznie obniża poziom cholesterolu w organiźmie, nasilając wydalanie złego cholesterolu. Reguluje przemianę materii. Badania wykazały , że łagodzi objawy choroby zapalnej stawów. Używany przez niektórych kierowców w silnikach Diesla, bo jest tańszy od ropy ;P
Zawiera: ok. 65% jednonienasyconych kwasów tłuszczowych (w tym 59% kwasu olinowego), 20% kwasu linolowego, 9% kwasu alfa-linolowego, oraz witaminy E i A.
Olej sezamowy – olej roślinny otrzymywany poprzez tłoczenie na zimno nasion sezamowych. Ma jasno- po ciemnożółty do brązowego kolor i lekko orzechowy, łagodny zapach i smaku. Odmiana stosowana w przemyśle spożywczym ma ciemno brązowy kolor i mocny aromat. Związki zawarte w oleju sezamowym doskonale pomagają obniżyć ciśnienie tętnicze krwi i zmniejszyć dawkę leków, jakie do tej pory przyjmowano na nadciśnienie. Badania dowiodły, że sporzycie przeciętnie 35 gramów dziennie oleju sezamowego przez 60 dni przynosi spadek nadciśmnienia. Olej z nasion sezamu posiada również dużą ilość witaminy E która jest naturalnym przeciwutleniaczem oraz witaminę K która działa przeciwkrwotocznie i uczestniczy w formowaniu tkanki kostnej.
Zawiera: 14% nasyconych kwasów tłuszczowych, 41-43% kwasu oleinowego, 41-43% kwasu linolowego, 9-10% kwasu palmitynowego, 5-6% kwasu stearynowego, 0,5% kwasu linolenowego
Ważność: Po otworzeniu ok. 6 miesięcy.
Olej słonecznikowy – olej otrzymywany z pestek słonecznika. Najlepiej stosować na zimno jako dodatek do różnego rodzaju sałatek, surówek i sosów, nie powinno go się przegrzewać powyżej temperatury 100 stopni C.
Zawiera: 75% kwasów tłuszczowych wielonienasyconych(w tym ok. 65% kwasu linolowego), 15% kwasów tłuszczowych jednonienasyconych i 10% kwasów nasyconych.
Olej sojowy – powstaje z tłoczenia ziaren soi zwychajnej. Otrzymywany olej ma ciemno brązowe zabarwienie ,i specyficzny zapach. Znany już w starożytnym Egipcie, do niedawna szeroko wykorzystywany do celów spożywczych i przemysłowych. Jako tłuszcz jadalny stracił na znaczeniu ze względu na stosunkowo wysoką cenę i niezbyt atrakcyjny smak. Zawiera dużą ilość flawonoidów, lecytyny, steroliny i witaminy E.
Zawiera: ok. 61% wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, 24% jednonienasyconych kwasów tłuszczowych (w tym 8% kwasu linolowego) i 15% nasyconych kwasów tłuszczowych.
Olej z wiesiołka – jest sporządzany z nasion wiesiołka. Pomaga w leczeniu chorób skórnych (łuszczycy, trądziku), nadciśnienia tętniczego, artretyzmu, bezpłodności i wielu innych chorób. Dodatkowo pomaga zagoić rany, pobyć się migreny, ma dobroczynny wpływ na układ odpornościowy organizmu ludzkiego oraz reguluje cykl menstuacyjny u kobiet.
Zawiera spore ilości kwasu gamma-linolenowego, kwasu cis-linolowego oraz witaminy F.
Oliwa z oliwek – Otrzymywany jest w wyniku procesu tłoczenia „na zimno” lub „na gorąco” miąższu owoców oliwki, o zmiennym zabarwieniu od złocistożółtego do żółtozielonego, charakterystycznym zapachu oraz specyficznym smaku. Najlepsza jest ta z pierwszego tłoczenia na zimno – Extra Virgin, zawarte w niej związki mają działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, oraz zawierają przeciwutleniacze jak polifenole , zwalczające wolne rodniki i zmniejszające ryzyko chorób serca , a także opóźniające procesy starzenia komórek. Pomaga obniżać poziom złego cholesterol i podwyższać poziom dobrego. Jest to produkt lekkostrawny i ma ochronne działanie na błonę śluzową żołądka i jelit. Pomaga również przy kłopotach z zaparciami – wystarczy rano na czczo wypić łyżkę oliwy z oliwek i popić ją szklanką ciepłej wody. Jest powszechnie stosowana do sałatek, sosów, a także do smażenia i duszenia, gdyż wytrzymuje bardzo wysokie temperatury. Rozgrzana oliwa – w porównaniu z innymi tłuszczami – dzięki dużej zawartości antyutleniaczy oraz kwasu oleinowego jest bardzo stabilna oraz dłużej zachowuje swoje wartości odżywcze.
Zawiera: 15% nasyconych kwasów tłuszczowych, 60-75% kwasu oleinowego, 14-18% kwasu linolowego, 10-18% kwasu palmitynowego, 2% kwasu linolenowego, 2% kwasu stearynowego, witaminę E.
Tran – to ciekły tłuszczotrzymywany ze świeżej wątroby ryby dorsza atlantyckiego – Gadus morrhua lub innych ryb z rodzinydorszowatych – Gadidae. Posiada charakterystyczną woń i smak.
Zawiera: 22.6% nasyconych kwasów tłuszczowych, 46.7% jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, 19.7% kwasów Omega-3 i 0,9% kwasów Omega-6. Poza tym zawiera duże ilości witaminy A i D.
Masło kakaowe – tłuszcz roślinny otrzymywany z nasion dojrzałych owoców kakaowca właściwego. Posiada jasno żółtą barwę i ma delikatny czekoladowy sm
WOW, jestem zaszczycony że moja kompilacja się tutaj znalazła :DD
Duuuuużo ciekawych i potrzebnych informacji:] baaaaardzo pozytywnie