Mięśnie buduje tkanka mięśniowa.
Rodzaj tkanki, która buduje nasze mięśnie to tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa (poniżej zdjęcie) – łączą się ze układem kostnym – biernym układem ruchu. Mięśnie utrzymują naszą sylwetkę w pozycji pionowej, są generatorami dużej ilości energii. Treningami staramy się o to, by nasza sylwetka była jak najbardziej umięśniona, by mięśnie były jak najbardziej widoczne. Zobaczmy, jak są zbudowane i jak pracują.
Podstawową jednostką mięśnia jest sarkomer. Ułożone kolejno sarkomery tworzą miofibryle, te zaś mioblasty – komórki mięśniowe inaczej włókna mięśniowe. Mioblasty mogą mieć długość o 1-5 cm bądź nawet więcej. Jest to duża komórka zawierająca nawet kilka tysięcy jąder komórkowych. Jedną z głównych funkcji mięśni szkieletowych jest motoryka, czyli poruszanie się. Jest to możliwe dzięki kurczeniu się białek. Mięsień kurcząc się spala energię czerpaną z ATP, wykonując przy tym pracę mechaniczną. Budowa jednak całego mięśnia nie składa się z samych filamentów. Każda z grup organizowana jest w jednostki wyższej klasy.
Skupiska filamentów tworzą miofibrylę. Pewna ilość miofibryli następnie jest zbierana w tak zwane pęczki miofibryli. Następnie pewna ilość pęczków zbierana jest zbierana w klasę wyższą – włókno mięśniowe. Te budując pęczek włókien mięśniowych tworzą mięsień szkieletowy. Miofibryle zajmują około 80% objętości włókna mięśniowego. Włókno mięśniowe można podzielić na dwa typy:
– typ I, tlenowe (czerwone) np. u kolarzy
– typ IIA, tlenowo-beztlenowe
– typ IIX, beztlenowe (białe), np. u kulturystów
Włókna typu I są włóknami wolno kurczącymi się (slow twich-ST), natomiast włókna typu II przeciwnie – szybko kurczące się (fast twich-FT). ST wolno się kurczą i są wytrzymalsze niż włókna FT których skurcze są szybkie i silne.
Włókna typu I zawierają duże ilości mioglobiny – białka magazynującego tlen w mięśniach.
Włókna typu II zawierają mniejsze ilości mioglobiny ze względu na źródło czerpanej energii:
IIA – glikolityczno-tlenowe
IIB – glikolityczne
O czerpaniu źródła energii można przeczytać TUTAJ
Odpowiedni trening rozwija głównie określony typ włókna mięśniowe.
W obszarze wolnym od filamentów cienkich (obszar H) znajduje się jeszcze linia M (na następnym zdjęciu widoczna).
Miofibryle zbudowane są z sarkomerów. Każdy sarkomer to obszar między dwoma liniami Z, które buduje alfa-aktynina. Ciemne i jasne prążki widoczne na fotografii powyżej to białka cienkie (7nm x 1 um) zbudowane głównie z aktyny oraz grube (15nm x 1,5um) zbudowane głównie z miozyny. Filamenty cienkie jednym końcem przyczepione są do lini Z, drugim wnikają między filamenty grube. Filamenty grube natomiast zakotwiczone są na lini M.
Miofibryle oraz pęczki miofibryli oddzielone są od siebie sarkoplazmą w której znajduje się mioglobina, ziarenka glikogenu, mitochondria, układ Golgiego, liczne jądra komórkowe oraz siateczka śródplazmatyczna gładka wraz z kanalikami T.
Siateczka śródplazmatyczna odpowiada za gromadzenie niezbędnych do skurczu sarkomerów jony wapnia w tzw. cysternach brzeżnych, które umiejscowione są przy każdym końcu danego sarkomera (przy każdej lini Z). Rurkowate wpuklenia do włókna mięśniowego to kanaliki T. Dostają się one do każdego sarkomeru, między prążkami I-A między dwiema cysternami brzeżnymi. Kanalik T w połączeniu z cysternami brzeżnymi tworzy tzw. triadę mięśniową widoczną na zdjęciu poniżej. Kanalik T uczestniczy w skurczu mięśnia, przez otwieranie kanałów wapniowych z cystern brzeżnych. Za pomocą tych kanalików dochodzi również do wymiany substancji między miofibrylami a środowiskiem zewnętrznym.
Włókna mięśniowe okryte są blaszką podstawną oraz cienką błoną tzw. sarkolemmą.
Sąsiadujące komórki, rozdziela siateczka włókienek kolagenowych oraz retikulinowych.
Poszczególny fragmenty mięśnia, łączy tkanka stała:
Pojedyńcze włókno mięśniowe otacza cienka śródmięsna prowadząca naczynia włosowane i pojedyńcze włókna nerwowe. Wiązki włókien mięśniowych otacza omięsna wewnętrzna, która powstaje z odchodzących przegród śródmięsnej. W omięsnej znajdują się większe naczynia krwionośne oraz pęczki włókien nerwowych. Mięsień szkieletowy otacza gruba, mocna omięsna zewnętrzna (spotykane też: namięsna).
- References:
- 1. natural-bb.de
- 2. eduko.edu.pl
- 3. Chemia żywności tom 1 – „Składniki Żywności” WNT Praca zbiorowa pod redakcją Zdzisława E. Sikorskiego
- 4. Molekularne motory by Jasminherf
- 5. Podstawy histologii wykład3 histologia.cm-uj.krakow.pl
- 6. Techniki używane w histologii Maciej Tomczak lekarski.witaj.info
- 7. Rozwinąć, zerwać, zmierzyć – zastosowanie mikroskopii sił atomowych (AFM) w badaniach nad białkami. bioinfo.mol.uj.edu.pl/articles/Wlodek06. Aleksander Włodek
- 8. [http://www.zgapa.pl/zgapedia/Tkanka_mi%C4%99%C5%9Bniowa.html]
- 9. Tkanka mięśniowa. Mięśnie poprzecznie prążkowane. Histologia: Edukacyjne Forum Dyskusyjne Marka Twain’a
- 10. Wikipedia
autor; Skalar
Dodatkowe materiały, zdjęcia i komentarze forumowiczów do artykułu znajdziesz na forum klikając
- TUTAJ
