Rola białka w diecie

 

Białko jest podstawową strukturą we wszystkich żywych komórkach. Bierze ono udział w budowie hormonów, układów transportujących krwi oraz enzymów. Białko to związek organiczny, które syntetyzują wszystkie tkanki i narządy organizmu, przy czym najaktywniejsze pod tym względem są wątroba oraz mięśnie.
W ludzkim ciele powstaje około 300 gram białka dziennie, chociaż średnie spożycie białka wynosi zaledwie 70 gram dla osób nie uzupełniających diety o dodatkowe białko(zwykli zjadacze chleba). Każde białko zbudowane jest z swego rodzaju „cegiełek”,czyli aminokwasów endogennych albo egzogennych. Nauce znane jest 21 aminokwasów, z czego dziewięć są to aminokwasy egzogenne, czyli takie, które nie mogą być wytwarzane przez ludzki organizm i muszą być dostarczane z diety. Natomiast aminokwasy endogenne wytwarzane są przez sam organizm, na bazie związków pośrednich metabolizmu węglowodanów.

 

Wyróżnia się dwie główne grupy białek:

 

– pełnowartościowe
– niepełnowartościowe

 

Białko, które zawiera wszystkie dziewięć niezbędnych aminokwasów ilości to białko pełnowartościowe.

 

A są to aminokwasy:

 

fenyloalanina (phenylalanine, Phe)
izoleucyna (isoleucine, Ile)
leucyna (leucine, Leu)
lizyna (lysine, Lys)
metionina (methionine, Met)
treonina (threonine, Thr)
tryptofan (tryptophan, Trp)
walina (valine, Val)
histydyna (histidine, His)

 

Występują w takich produktach, jak mięso, ryby, jaja,nabiał. Natomiast warzywa, ziarna czy orzechy dostarczają białko niepełnowartościowe, co oznaczy, że poszczególne produkty nie zawierają wszystkich egzogennych aminokwasów. Poprzez odpowiednie skomponowanie posiłku, można uzyskać pożywienie zawierające wszystkie 9 egzogennych aminokwasów, np. łącząc wołowinę z ryżem. Dlatego też wegetarianie otrzymują wszystkie niezbędne, egzogenne, aminokwasy, dzięki łączeniu różnych niepełnowartościowych produktów np. fasoli z ryżem.

 

Białko występuje w produktach:

 

– Tłuste – mięso, tłuste ryby, jaja, ser żółty
– Chude – tuńczyk, białko jaj, fasola, chudy ser, piersi z indyka i kurczaka

 

Ważna rola białka w diecie zwykłych ludzi jest bezsprzeczna dla nas osób uprawiających sport białko jest jeszcze ważniejsze, szczególnie u osób trenujących sporty sylwetkowe i siłowe. Ale tak naprawdę ile jest nam potrzebne tego białka ? ile można na raz strawi białka? Czy budując masę czy redukując ją potrzebuje 3g białka na kg wagi ciała ? Te i inne pytania nie mogą zostać bez odpowiedzi a więc zaczynamy.

 

Każda osoba w zależności od wieku, wagi, płci i celi treningowych oraz dietetycznych powinna spożywać odpowiednią ilość białka ani nie mniejszą ani nie za dużą. Białko w naszym organizmie ulega pewnemu nie ciekawej przemianie na drodze neoglukogenezy (neo – nowa, gluko – glukoza, geneza – powstawanie) czy mówiąc po ludzku zostaje skonwertowana w około 66% do glukozy natomiast resztę białek zasila nasz organizm w aminokwasy. Stąd też nadmierne spożycie białka powoduje efekt podobny do palenia w piecu drogocennymi meblami, po prostu dostarczamy sobie drogie źródła energii zarówno pod względem ceny finansowej jak i energetycznej dla naszego organizmu.

 

Dlatego też ilość białka jaka jest nam niezbędna musi zostać dobrana ze szczególną uwagą, najlepszym sposobem na obliczenie zapotrzebowania naszego na białko jest przelicznik gramy białka na LBM (Lean Body Mass – chuda masa ciała, czyli nasza waga-waga tłuszczu w organizmie = LBM). Jak pokazują badania kobiety mogą spożywać mniej białka niż mężczyźni bez strat masy mięśniowej. Jeśli więc w ciągu dnia jedyną naszą aktywnością są ćwiczenia o charakterze aerobowym to maksymalna ilość białka powinna wahać się pomiędzy 1,5 a 1,65 g na każdy kg LMB natomiast kiedy w ciągu tygodnia wykonujemy również ćwiczenia siłowe to ilość białka powinna wahać się pomiędzy 2,2 a 2,75 g na kg LBM.

 

 

Kiedy spożywa więcej białka?

 

Są wyjątki od reguł jak zawsze w życiu dlatego też jeśli idzie o białko też są pewne wyjątki, które usprawiedliwiają spożycie powyżej 2,75g na kg LBM, są to przypadki gdy sportowcy zażywają sterydy anaboliczne, organizm wtedy jest w stanie super turbo, potrzebuje dowozu dodatkowych kcal w tym i białka aby podołać wzmożonej syntezie białek mięśniowych. Drugi wyjątek to ciężkie przypadki ektomorfików, którzy posiadają bardzo szybki metabolizm spowodowany wysokim poziomem hormonów tarczycy. W innym przypadku spożycie przesadnych ilości białka jest nie tylko nie zasadne ale też wręcz szkodliwe, dlatego też ilości podane przeze mnie są dla 95% przypadków ilością wystarczającą.

 

Zarówno w trakcje budowy masy mięśniowej jak i redukcji białko jest ważnym elementem, szczególnie dieta redukcyjna wymaga odpas dostarczanie odpowiedniej ilości pełnego białka aby wspomóc organizm w walce z szalejącym katabolizmem. Radze jednak unika diet pokroju PSMF (czyli oszczędzającej białko modyfikowanej głodówki), której głównym składnikiem dietetycznym jest białko, dieta ta nie dość ze droga w utrzymaniu to również prowadząca w skrajnych przypadkach do śmierci.
Istnieją również głosy mówiące ze tak naprawdę aby budować dużą masę nie potrzebujemy zbyt wiele białek, ważniejsze są węglowodany oraz tłuszcze a co za tym idzie ogólna kaloryczność diety, takie teorie tak naprawdę nie opierają się na badaniach naukowych i nie mają w nich pokrycia, również praktyka wielu osób podpowiada nam coś innego, dlatego też warto dbać o odpowiednią ilość białka w diecie, najlepiej ze źródeł pełnowartościowych, które będą towarzyszyć węglowodanom oraz tłuszczą na każdej drodze dietetycznej nie zależnie od celu.

 

Bardzo dobra strono o białku i jego metabolizmie [http://www.unu.edu/unupress/food2/UID07E/uid07e00.htm#Contents]

 

Zapraszam do dyskusji na forum klikając TUTAJ

 

Autor: qazar (sfd)