Tłuszcze wewnątrzmięśniowe, trójglicerydy wewnątrzmięśniowe IMTG (ang. intramyocellular triacylglycerol lub intramuscular triglyceride), IMAT (ang. intramuscular adipose tissue) stanowią lokalne źródło energii do pracy wytrzymałościowej. Ich ilość zależy od rodzaju prowadzonego treningu, jest większa u zawodników dyscyplin wytrzymałościowych (maraton, półmaraton, triatlon, kolarstwo).
Najwięcej tego tłuszczu jest składowane we włóknach powolnych, gdyż trójglicerydy nie nadają się jako źródło energii do bardzo intensywnej, krótkotrwałej pracy. U zdrowych, aktywnych fizycznie ludzi – tłuszcz ten nie ma większego znaczenia, powiem więcej – u sportowców im jest go więcej tym lepiej (zgromadzony IMTG świadczy o adaptacjach do treningu wytrzymałościowego np. biegów długodystansowych czy w triatlonie!).
Z kolei wiele badań wskazuje, iż w stanach patologicznych ilość tłuszczu wewnątrz mięśni ma znaczenie zdrowotne. Poza tym tłuszcz ma wiele rodzajów i nie każdy jest szkodliwy dla zdrowia.
Co wiemy obecnie
- diety wysokotłuszczowe z reguły sprzyjają odkładaniu tłuszczu wewnątrz mięśni; w czterech z sześciu badań oceniających mięsień obszerny boczny (vastus lateralis) stwierdzono znaczny wzrost ilości IMTG po zastosowaniu diety o wysokiej zawartości tłuszczu (od 54 do 83% podaży energii z tłuszczy),
- dieta wegetariańska, deficyt 500 kcal dziennie (∼60% węglowodanów, 15% białka oraz 25% tłuszczy) – przyczynia się do trzykrotnie większego zmniejszenia się ilości tłuszczu wewnątrz mięśni w porównaniu do diety kontrolnej. Była nią zwykła dieta antycukrzycowa, deficyt 500 kcal dziennie; (50% węglowodanów, 20% białka oraz 30% tłuszczy; ≤7% tłuszczy nasyconych, mniej niż 200 mg cholesterolu dziennie),
- Maersk i wsp. stwierdzili 221% wzrost ilości tłuszczu wewnątrz mięśni, po spożywaniu 1 litra roztworu glukozy-fruktozy (106 g węglowodanów w porcji) przez 6 miesięcy w stosunku do osób spożywających 1 litr wody (grupa kontrolna),
- Johnson i Green zastosowali 67 godzinną głodówkę lub dietę wysokotłuszczową-niskowęglowodanową, a po upływie 65 g mierzono ilość tłuszczu wewnątrz mięśni. Ilość tłuszczu wzrosła porównywalnie w grupach w której zastosowano głodówkę lub dietę wysokotłuszczową-niskowęglowodanową,
- diety składające się z 35% tłuszczu i 65% białka, przy znikomym spożyciu węglowodanów wywołują podobne efekty jak diety o rozkładzie 50% węglowodanów, 35% w postaci tłuszczu i 15% protein.
Podsumowanie
Diety wysokotłuszczowe i diety w których nadwyżkę kaloryczną zwiększa się węglowodanami przyczyniają się do akumulacji tłuszczu wewnątrz mięśni. Krótkotrwała głodówka również zwiększa ilość IMTG. U zdrowych sportowców takie odkładanie się tłuszczu nie powinno mieć znaczenia, inaczej wygląda ta kwestia u osób chorych.
Referencje: 1. Shaw CS, Clark J, Wagenmakers AJ. The effect of exercise and nutrition on intramuscular fat metabolism and insulin sensitivity. Annu Rev Nutr (2010) 30:13–34.10.1146/annurev.nutr.012809.104817 2. Wolfe RR. The underappreciated role of muscle in health and disease. Am J Clin Nutr (2006) 84(3):475–82.10.1093/ajcn/84.3.475 3. Hana Kahleova “The Effect of a Vegetarian vs Conventional Hypocaloric Diabetic Diet on Thigh Adipose Tissue Distribution in Subjects with Type 2 Diabetes: A Randomized Study” https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/07315724.2017.1302367# 4. Johnson NA, Stannard SR, Rowlands DS, Chapman PG, Thompson CH, O’connor H, et al. Effect of short-term starvation versus high-fat diet on intramyocellular triglyceride accumulation and insulin resistance in physically fit men. Exp Physiol (2006) 91(4):693–703.10.1113/expphysiol.2006.033399 5. Sara Ahmed „The Effects of Diet on the Proportion of Intramuscular Fat in Human Muscle: A Systematic Review and Meta-analysis”
