Wiele lat temu na rynku pojawiły się środki w rodzaju GW501516, który jest agonistą jądrowego receptora PPAR δ (delta). Jak działają tego rodzaju preparaty?
Co na to nauka?
Wyczerpanie zasobów ogólnoustrojowej glukozy (np. glikogenu w mięśniach) ogranicza możliwość kontynuowania ćwiczeń wytrzymałościowych (jest to bezsprzeczny fakt, potwierdzony w wielu badaniach, stąd suplementacja węglowodanami np. carbo czy izotonikami w trakcie wysiłku jest tak cenna dla sportowców).
PPARδ reguluje wykorzystanie substratu bez biogenezy mitochondrialnej (powstawania nowych mitochondriów, czyli rodzaju „energetycznych pieców”).
PPARδ tłumi geny glikolityczne w mięśniach, aby spowolnić zużycie glukozy, a organizm korzystał chętniej z tłuszczów (glikogenu jest np. 300-400 g, tłuszczu w ustroju człowieka mogą być dziesiątki kilogramów, więc wniosek jest prosty),
Oszczędzanie glukozy przez PPARδ radykalnie wydłuża czas pracy.
Zarządzanie zapasami energii ma kluczowe znaczenie podczas ćwiczeń wytrzymałościowych; przesunięcie wykorzystania substratu energetycznego z glukozy (której jest niewiele) na tłuszcz (którego zwykle jest aż nadto) jest cechą charakterystyczną wytrenowanych mięśni. Takie zmiany zachodzą u kolarzy, pływaków czy biegaczy na średnie i długie dystanse. Ta kluczowa adaptacja metaboliczna jest zależna od ekspresji PPARδ w mięśniach, jak i stymulowana przez ligand PPARδ (np. związek w rodzaju GW501516).
Naukowcy stwierdzili także, iż ekspresja PPARδ w mięśniach pozytywnie koreluje ze zwiększeniem wydolności myszy, które mogły dłużej pracować do odmowy.
Oprócz stymulacji metabolizmu kwasów tłuszczowych u wcześniej nieaktywnych fizycznie myszy, aktywacja PPARδ silnie hamuje katabolizm glukozy i robi to bez wpływu na typ włókien mięśniowych lub zawartość mitochondriów. Zachowując ogólnoustrojowe poziomy glukozy, PPARδ działa opóźniając początek hipoglikemii i wydłuża czas biegu o ~100 min u myszy, którym podano środek.
Tego rodzaju eksperymenty dają nadzieję w leczeniu chorób metabolicznych, dystrofii i poprawy wyników sportowych. Niestety, u ludzi zyski ze stosowania GW501516 już nie są tak widoczne, jak u myszy czy szczurów. Podobnie jest z inhibitorami miostatyny, które miały zapewniać gigantyczny wzrost włókien mięśniowych. Świetnie działają u zwierząt, ale wątpliwie u ludzi.
Referencje, badania, literatura:
WeiweiFan i in. PPARδ Promotes Running Endurance by Preserving Glucose https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1550413117302115
