Kortyzol jest hormonem sterydowym (glikortykosteroidem) produkowanym przez nadnercza w warstwie pasmowatej. Choć przez sportowców i osoby aktywne kojarzony jest jednoznacznie jako wróg, to tak naprawdę kortyzol jest nam niezbędny do życia. Problematyczny jest tylko zbyt długo utrzymujący się podwyższony poziom tego hormonu.
Podstawową rolą kortyzolu jest zwiększenie poziomu glukozy we krwi. Z jednej strony nasila jego produkcję z substratów niecukrowych w wątrobie (np aminokwasów), z drugiej hamuje jego wychwyt w tkankach obwodowych wpływając na translokację transporterów glukozowych, zwłaszcza tych obecnych w tkance mięśniowej (GLUT-4). Innymi słowy nie dość że wywoływać może straty cennych aminokwasów to jeszcze wywołuje insulinooporność. Choć wydaje się zjawiskiem pozbawionym sensu, to pamiętać należy że utrzymanie stabilnego poziomu glukozy we krwi i właściwej jej dostępności dla układu nerwowego czy erytrocytów to absolutny priorytet dla naszego organizmu, ważniejszy zdecydowanie niż dodatkowy centymetr w bicepsie.
Kortyzol wpływa jeszcze na wiele innych parametrów, między innymi zwiększa zatrzymywanie sodu i nasila wydalanie potasu, oddziałuje na metabolizm kolagenu, wydzielanie kwasu solnego w żołądku etc… Bodźcem do produkcji i wydzielania kortyzolu jest przede wszystkim stres. Przyczyną stresu może być np nieprzyjemne zdarzenie na ulicy, konieczność wykonania trudnego zadania, a także trening fizyczny. Należy przy tym pamiętać, że stres sam w sobie nie jest zły, podobnie jak i kortyzol zły nie jest, stres jest bowiem bodźcem do rozwoju, rodzajem aktywacji niezbędnej każdemu człowiekowi. Problem zaczyna się wtedy kiedy stres jest zbyt silny, albo zbyt długotrwały. Odnosząc tę zależność na sportowe realia: trening fizyczny stanowi bodziec do rozwoju zdolności wysiłkowych czy wzrostu masy mięśniowej, ale zbyt długi i zbyt forsowny może doprowadzać do stagnacji, czy regresu, a i co istotne – powodować wyraźne podwyższenie poziomu kortyzolu.
Meritum tego tematu jednak stanowi nie tyle mechanizm działa kortyzolu, a wpływ suplementacji witaminą C na poziom tego hormonu. Z informacją, że taka zależność istnieje spotkać się można często, ale z jej rzetelnym potwierdzeniem – zdecydowanie rzadziej.
Poniżej przedstawię dwa badania, które kwestię tę trochę wyjaśnią.
Vitamin C supplementation attenuates the increases in circulating cortisol, adrenaline and anti-inflammatory polypeptides following ultramarathon running.
Peters EM, Anderson R, Nieman DC, Fickl H, Jogessar V.
Source
Department of Physiology, Faculty of Medicine, University of Natal, Durban, South Africa. [email protected]
Abstract
The effects of vitamin C supplementation on the alterations in the circulating concentrations of cortisol, adrenaline, interleukin-10 (IL-10) and interleukin-1 receptor antagonist (IL-1Ra) which accompany ultramarathon running were measured using immuno-chemiluminescence, radioimmunoassay and ELISA procedures. Forty-five participants in the 1999 Comrades 90 km marathon were divided into equal groups (n = 15) receiving 500 mg/day Vit C (VC-500), 1500 mg/day Vit C (VC-1500) or placebo (P) for 7 days before the race, on the day of the race, and for 2 days following completion. Runners recorded dietary intake before, during and after the race and provided 35 ml blood samples 15 – 18 hrs before the race, immediately post-race, 24 hrs post race and 48 hrs post-race. Twenty-nine runners (VC-1500, n = 12; VC-500, n = 10; P, n = 7) complied with all study requirements. All post-race concentrations were adjusted for plasma volume changes. Analyses of dietary intakes and blood glucose and anti-oxidant status on the day preceding the race and the day of the race did not reveal that carbohydrate intake or plasma vitamins E and A were significant confounders in the study. Mean pre-race concentrations of serum vitamin C in VC-500 and VC-1500 groups (128 +/- 31 and 153 +/- 34 micromol/l) were significantly higher than in the P group (83 +/- 39 micromol/l). Immediate post-race serum cortisol was significantly lower in the VC-1500 group (p < 0.05) than in P and VC-500 groups. When the data from VC-500 and P groups was combined (n = 17), immediate post-race plasma adrenaline, IL-10 and IL-1Ra concentrations were also significantly lower (p < 0.05) in the VC-1500 group. The study demonstrates an attenuation, albeit transient, of both the adrenal stress hormone and anti-inflammatory polypeptide response to prolonged exercise in runners who supplemented with 1500 mg vitamin C per day when compared to < or = 500 mg per day.
W/w badaniu przeprowadzonym przez Naukowców z Zakładu Fizjologii Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Natalskiego wzięło udział 45 topowych biegaczy. Część z nich 500mg witaminy C, część 1500mg, a część placebo. Poziom hormonów sprawdzoano siedem dni przed startem, w dniu ultra maraton oraz dwa dni po jego zakończeniu. W grupie, która otrzymywała 1500mg witaminy C poziom kortyzolu po wysiłku był znacznie niższy niż w grupie która spożywała 500mg witaminy c i w grupie placebo. Niższy był także poziom adrenaliny i cytokin prozapalnych.
Effects of Ascorbic Acid on Serum Cortisol and the Testosterone : Cortisol Ratio in Junior Elite Weightlifters.
Joseph L. Marsit, Michael S. Conley, and Michael H. Stone
Exercise Science, Appalachian State University, Boone, NC 28608
Steven J. Fleck and Jay T. Kearney
Sports Science & Technology, U.S. Olympic Training Center, Colorado Springs, CO 80909
Ginger P. Schirmer and Robert L. Keith
Nutrition & Food Science, Auburn University, Auburn, AL 36849
William J. Kraemer
Laboratory for Sports Medicine, The Pennsylvania State University, University Park, PA 16802.
Robert L. Johnson
Exercise Science, Appalachian State University, Boone, NC 28608
ABSTRACT
This study examined the short-term effects of the daily ingestion of ascorbic acid (1,000 mg/ d) on resting and postexercise concentrations of serum cortisol (Cort), testosterone (T), and the testosterone : cortisol ratio (T:C) in 17 junior elite weightlifters. Subjects were assigned to one of two groups equated for body mass and weightlifting total. GAA received ascorbic acid each day. GP received a placebo similar in appearance to the ascorbic acid supplement. Subjects participated in a competitive, high volume, high intensity training program. Blood (fasting) was drawn 5 times: baseline, Day 16 preexercise, immediate post, 1-hr post, and 24 hrs post. Exercise consisted of typical large-muscle-mass exercises familiar to all subjects and was standardized based on relative intensity (% 1-RM). ANCOVA, using preexercise ascorbic acid concentrations as the covariant, showed a significant difference (p = 0.02) for cortisol at 24 hrs post. Testosterone or the T:C ratio did not differ between groups at any point.
W w/w badaniu przeprowadzonym przez amerykańskich naukowców (Marsit i wsp.) zweryfikowany został wpływ stosowania 1g witaminy C na poziom kortyzolu i na relację kortyzol : testosteron w wypadku sportowców, a dokładnie – młodych ciężarowców. Mężczyźni poddani zostali w czasie trwania eksperymentu wysoko-objętościowemu, intensywnemu wysiłkowi o charakterze siłowym opartym o ćwiczenia podstawowe, wielostawowe. Okazało się, że kwas askorbinowy pozwala zdecydowanie obniżyć poziom kortyzolu we krwiwe krwi. Różnice rejestrowane pomiędzy grupami były w badaniu krwi 24 godziny po zakończeniu wysiłku. Nie zanotowano wpływu na poziom testosteronu.
Jak więc widać na powyższych przykładach. prosty zabieg polegający na spożywaniu witaminy C może być pomocny w okresach kiedy prowadzimy długie i ciężkie treningi (np ponad 90 minut).
Zapraszam do dyskusji na forum klikając TUTAJ
Autor: Faftaq (sfd)
