Niedawno otrzymałem podobne pytanie: czy testosteron można podawać podskórnie? Przyjęło się, iż preparaty na oleju lub wodzie wymagają 2.5 – 3 cm iniekcji domięśniowej. Klasycznie testosteron podaje się np. przy różnego rodzaju etiologii hipogonadyzmie. Jest to zresztą kontrowersyjne – gdyż u zdrowego mężczyzny preparaty testosteronu stosowane w dopingu często wywołują hipogonadyzm (z pewnością blokadę układu HPTA).
Naukowcy sprawdzali, czy preparaty testosteronu mogą być skutecznie i bezpiecznie podawane podskórnie, jako alternatywa dla wstrzyknięć domięśniowych. Do badania włączono sześćdziesięciu trzech pacjentów w wieku > 18 lat, którzy zdecydowali się na terapię podskórną (SC) testosteronem w celu zmiany płci. Pięćdziesięciu trzech pacjentów było przed menopauzą. Pacjentom podawano testosteron cypionate lub enanthate co tydzień przy początkowej dawce 50 mg. W razie potrzeby dawkę dostosowano, aby uzyskać poziomy testosteronu we krwi w referencyjnym zakresie dla mężczyzny.
Profil hormonalny i wartości referencyjne dla mężczyzny wynoszą:
- testosteron całkowity > 350 ng/dL; ogólnie przyjmuje się zakres 280-1080 ng/dL dla mężczyzn lub 9.71 – 37.5 nmol/L,
- testosteron wolny, norma > 52 pg/ml,
- norma estradiolu (E2) w surowicy dla mężczyzny: 10-50 pg/ml
Wyniki terapii:
- stężenia testosteronu w referencyjnym zakresie dla mężczyzny uzyskano u wszystkich 63 pacjentów przy podawaniu dawek od 50 do 150 mg tygodniowo,
- terapia była skuteczna w szerokim zakresie wskaźników masy ciała,
- niewielkie i przejściowe reakcje miejscowe zgłaszano u 9 z 63 pacjentów,
- spośród 53 pacjentów przed menopauzą 51 osiągnęło brak miesiączki, a 35 osiągnęło stężenie E2 w surowicy <50 pg / ml,
- dwudziestu dwóch pacjentów początkowo otrzymywało testosteron w iniekcji domięśniowej i przeszło na leczenie podawaniem podskórnym,
- wszystkie z tych 22 osób wolały iniekcje podskórne od domięśniowych,
W kolejnych badaniach McFarland J. i wsp. udowodniono, iż przy cotygodniowej iniekcji 50-100 mg (średnio 75 mg) testosteronu cypionate średnie poziomy całkowitego i wolnego testosteronu były stabilne i utrzymywały się w prawidłowym zakresie pomiędzy wstrzyknięciami.
Ogólnie:
- stężenia testosteronu całkowitego we krwi, dla siedmiu próbek pobranych pomiędzy iniekcjami wynosiły średnio 627 ± 206 ng / dl,
- stężenia testosteronu wolnego wynosiły średnio 146 ± 51 pg / ml (zakres od 38 do 348) dla wolnego testosteronu.
- nie napotkano żadnych niekorzystnych efektów.
W porównaniu z wyjściowymi wartościami wstępnej iniekcji stężenia w surowicy wzrosły znacząco po 6 godzinach od wstrzyknięcia zarówno dla całkowitego testosteronu całkowitego (wzrost z 497 ± 140 ng/dL do 656 ± 244 ng/dL), jak i dla wolnego testosteronu wynoszącego przed: 118 ± 46 pg / ml i po iniekcji: 151 ± 69 pg / ml.
Komentarz: jak widać podawany podskórnie preparat testosteronu cypionate lub enanthate może być skuteczny. Jest tu jednak zasadnicze ale … W dopingu stosuje się o wiele większe dawki niż 50-100 mg tygodniowo. Dodatkowo z licznych wcześniejszych badań wiemy, iż nawet przy iniekcji domięśniowej istnieją pewne ograniczenia w ilości podanego roztworu (na oleju lub wodzie) do danej partii mięśniowej, a to znaczy, iż podobnie może być z iniekcją podskórną testosteronu. Kiedyś popularne były podskórne implanty z testosteronem działające do pół roku, jednak znów dotyczy to HTZ, czyli bardzo małych dawek testosteronu. Ostatecznie więc ciężko ocenić, czy podskórne podawanie testosteronu będzie skuteczne w dopingu.
