Największymi wrogami stężenia testosteronu są: dieta uboga w tłuszcze, niska aktywność fizyczna, mała podaż energii (głodzenie się), picie alkoholu i sięganie po inne narkotyki, tłumienie aktywności podwzgórza i przysadki (SARM, sterydy anaboliczno-androgenne), sięganie po niektóre leki (np. mające potencjał antyandrogenny w rodzaju spironolaktonu, pochodnej progesteronu, czasem nadużywanego jako diuretyk).
Czy dieta bogata w produkty sojowe wpływa na stężenie testosteronu?
Naukowcy chcieli sprawdzić, czy dieta bogata w olej sojowy wpływa na stężenie testosteronu. Soja owiana jest złą sławą w środowisku kulturystycznym, jest to jeden z silnie zakorzenionych mitów. Mało tego, jako „złe” („kobiece hormony”!) klasyfikuje się estrogeny, od których zależy wzrost masy mięśniowej i pozbywanie się tkanki tłuszczowej!
W celu zbadania wpływu zwiększonego spożycia oleju sojowego na syntezę testosteronu w komórkach Leydiga naukowcy karmili samce myszy dietą z dodatkiem 20% oleju sojowego (grupa SOY). Oceniali stężenia hormonów i rodzaj kwasów tłuszczowych we krwi, a także ekspresję enzymów steroidogennych.
Wyniki
Po 16-tygodniowym okresie karmienia w grupie otrzymującej olej sojowy, stężenia kwasu linolowego w surowicy (LA) i kwasu α-linolenowego (ALA) znacząco wzrosły, a stężenie kwasu palmitynowego znacząco spadło,
W porównaniu z normalną dietą (grupa ND) zwiększone spożycie oleju sojowego podniosło stężenie hormonu luteinizującego (LH => testosteron) i zwiększyło ekspresję receptorów LH/hCG, białka StAR oraz CYP11A1,
Stężenie testosteronu w grupie otrzymującej olej sojowy było wyższe niż w grupie klasycznej diety.
Wnioski
Najprawdopodobniej wzrost stężenia kwasu linolowego i α-linolenowego wpłynął na szlak podwzgórze-przysadka-jądra, oddziałując na stężenie LH i ekspresję LHCGR oraz zwiększając syntezę steroidów w komórkach Leydiga, co prowadziło do wzrostu stężenia testosteronu.
Grafika: stężenie testosteronu (po lewej) i LH (po prawej), podaż soi w diecie znacząco zwiększyła stężenie obu kluczowych hormonów. Źródło: Su Y. Effects of increasing intake of soybean oil on synthesis of testosterone in Leydig cells https://link.springer.com/article/10.1186/s12986-021-00580-1
Komentarz
Z reguły w produktach roślinnych występuje tylko jeden z kwasów z grupy omega-3, czyli kwas α-linolenowy. Jego źródłem mogą być: olej sojowy, rzepakowy, olej z zarodków pszenicy, olej lniany. Osoby, które polują na kwasy EPA / DHA powinny sięgać po ryby lub suplementy kwasów omega-3. Wyjątkiem od reguły są orzechy włoskie, które dostarczają także kwasu eikozapentaenowego (EPA). Przy tym warto pamiętać, iż oliwa z oliwek dostarcza tylko 0,83 g kwasu α-linolenowego w 100 g, olej rzepakowy ponad 8 g, olej lniany blisko 40 g, olej sojowy ok. 6,7 g, olej z zarodków pszenicy 5,45 g. Dlatego trudno uznać oliwę z oliwek za dobre źródło kwasów omega-3, jest za to dobrym źródłem kwasów z grupy omega-9 (np. kwasu oleinowego). Olej sojowy dostarcza najwięcej wielonienasyconych kwasów z grupy omega-6 oraz jednonienasyconych z grupy omega-9 (np. kwasu oleinowego) oraz ok. 12 g kwasów nasyconych (np. są to kwasy: laurynowy, mirystynowy, stearynowy, palmitynowy). Wcale nie dziwi mnie więc fakt, iż duża podaż oleju sojowego zwiększyła stężenia kwasu α-linolenowego oraz kwasu linolowego, skoro ten ostatni jest głównym składnikiem wchodzącym w skład tego rodzaju tłuszczu.
U ludzi nie udało się potwierdzić negatywnego wpływu izoflawonów sojowych na stężenie testosteronu. Hamilton-Reeves JM i wsp. przeprowadzili metaanalizę badań naukowych, w których oceniano wpływ białka sojowego lub izoflawonu na testosteron, SHBG, wolny testosteron i wskaźnik androgenowy (FAI) u mężczyzn. Przeanalizowano 15 badań kontrolowanych placebo z wartościami początkowymi i końcowymi. Ponadto 32 raporty z udziałem 36 grup terapeutycznych zostały ocenione w prostszych modelach w celu ustalenia wyników. Nie wykryto znaczącego wpływu spożycia białka sojowego lub izoflawonu na stężenie testosteronu, stężenie SHBG (globuliny, która wiąże testosteron, sprawiając, iż jest nieaktywny), wolny testosteron lub wskaźnik FAI niezależnie od przyjętego modelu statystycznego. Prawdopodobne produkty sojowe nie tylko nie wpływają negatywnie, ale nawet mogą podwyższać stężenie testosteronu.
Piśmiennictwo:
Su Y. Effects of increasing intake of soybean oil on synthesis of testosterone in Leydig cells https://link.springer.com/article/10.1186/s12986-021-00580-1
