“Energy drinks”

Po napoje typu „energy drinks” sięga duża część młodzieży oraz osób dorosłych. Głównym celem spożywania przez nich napojów zawierających kofeinę i inne substancje pobudzające (guarana, tauryna i inne) jest m.in. podniesienie energii ciała, wzmożenie pracy umysłowej, zwiększenie koncentracji czy dłuższa możliwość wykonywania monotonnych czynności jak np. jazda autem. Nie bez odbicia pozostaje to na naszym ciele, o czym pisano w niejednym badaniu. Zawartość kofeiny w puszcze czy butelce energy drink’a może wynosić od 50 do 550mg, natomiast napojem energetycznym nazywa się napoje, które dostarczają organizmowi przynajmniej 45,5 kcal/100ml[1]. Co ciekawe, FDA (Ford and Drug Administration) wymaga, by maksymalna zawartość kofeiny w tego typu napojach nie wynosiła więcej niż 0,02% (0,2g/100ml). Wyższa zawartość kofeiny w produkcie powoduje iż FDA uznaje go za narkotyk. W celu ominięcia wymogu szerokiego opisu na ten temat na butelce, który z pewnością burzyłby strategię marketingową producenci oznajmiają, iż kofeina w większych ilościach dodawana jest w celu poprawienia smaku napoju [2].

Zagrożenia związane z spożywaniem napojów energetycznych związane są głównie z ich działaniem psychoaktywnym oraz stymulującym [1][2]. Szczególnie u młodych mężczyzn zaobserwowano, iż nadużywanie tych produktów powoduje niebezpieczeństwo uzależnienia się oraz łatwiejsze popadanie w inne nałogi [2]. Ze względu natomiast na duże stężenie różnych substancji nie mogą one stanowić źródła płynów w diecie, przeciwnie działają moczopędnie (kofeina), również poprzez zahamowanie wydzielania hormonu antydiuretycznego (tauryna) [1, 3]. Działanie pobudzające kofeiny natomiast związane jest prawdopodobnie z hamowaniem fosfodiesterazy indukujące rozpad cyklicznego AMP oraz powodując zwiększone wydzielanie noradrenaliny. Spożywanie mieszanek katechin bądź kofeiny powoduje wzrost PPM z 600 do 800 kJ/dziennie (144 – 192 kcal) w zależności od dawki, wzrost ten spowodowany jest głównie zwiększeniem oksydacji kwasów tłuszczowych, co poprawia atrakcyjność fizyczną a to natomiast jest jednym z głównych powodów spożywania tych produktów przez młodzież. [2, 4]. Kofeina oraz tauryna mogą wpływać pozytywnie na percepcję różnych bodźców oraz poprawiają pamięć krótkotrwałą. Kofeina niestety może wpływać negatywnie na pamięć długotrwałą [1]. Mimo pozytywnych efektów spożywania kofeiny zagrożeniem jest możliwość zatrucia spowodowane nadwyżką konsumpcji napojów kofeinowych. Objawia się to nerwowością, bezsennością, nieżytem żołądkowo-jelitowym, toniczno-klonicznym drżeniem kończyn, tachykardią, zawrotami głowy oraz wzrostem ciśnienia krwi [2]. Z przedawkowaniem kofeiny związane jest tzw. „wycofanie”, które występuje 12-24godz po spożyciu ostatniej dawki kofeiny i objawia się m.in. zmęczeniem, sennością [1, 2, 5]. Zjawisko to zostało udokumentowane już w XIX wieku [1]. Ponadto nadmierne spożywanie kofeiny w dawce pow. 3mg/kg m.c./dobę może powodować erozję szkliwa zębów [1].

Należy pamiętać, iż w napojach typu energy drink znajdują się również inne substancje poza kofeiną, które nie zostają obojętne dla organizmu jak guarana, inozytol, glukuronolakton, L-karnitynę, L-alaninę, Wit. Z grupy B (chwyt marketingowy) czy kwas GABA. Dotąd nie przeprowadzono badań skutków długotrwałego stosowania wielu z tych substancji, a również nie zna się ich mechanizmów działania razem [1]. A niektóre napoje energetyczne, zawierają przykładowo rośliny pochodzące z różnych regionów Świata, nie przebadane na tyle, by znano ich wpływ na zdrowie [1].

Polecam zakup najnowszego wydania PTD w którym jeden rozdział poświęcono napojom energetycznym, pobudzającym oraz przejrzenie referencji owego artykułu. Lepsze poznanie mechanizmu działań substancji znajdujących się w tego typu produktach pozwoli nam na lepszą ocenę jego wpływu na zdrowie.

1. Oficjalne Czasopismo Polskiego Towarzystwa Dietetyki „Dietetyka” 2010 Vol.4, Nr 3-4 „Antyoksydanty, Praktyczne wskazówki żywieniowe”
2. „Caffeinated Energy Drinks — A Growing Problem”, Chad J. Reissig, Eric C. Strain, and Roland R. Griffiths
3. Osmoregulation of Vasopressin Secretion via Activation of Neurohypophysial Nerve Terminals Glycine Receptors by Glial Taurine Nicolas Hussy, Vanessa Brès, Marjorie Rochette, Anne Duvoid, Gérard Alonso, Govindan Dayanithi, and Françoise C. Moos
4. „Metabolic effects of spices, teas, and caffeine.” Westerterp-Plantenga M, Diepvens K, Joosen AM, Bérubé-Parent S, Tremblay A.

Zapraszam do dyskusji na forum klikając TUTAJ

Autor: Skalar. (sfd)