Redukcja wagi ciała często powoduje poważne zmiany profilu hormonalnego zarówno kobiet jak i mężczyzn.
Naukowcy zmierzyli u 11 zdrowych mężczyzn:
- średni i całkowity estradiol (E2),
- całkowity estron,
- FSH,
- LH,
- wolne i całkowite stężenie testosteronu,
Mieli oni wagę wynoszącą ponad 100% powyżej pożądanej masy ciała. Pomiarów dokonano ponownie 5-39 miesięcy później po utracie wagi 26-129 kg i stabilizacji wagi przy nowej masie ciała.
Wyniki:
- utrata wagi spowodowała znaczny wzrost średniego całkowitego testosteronu w osoczu; przed: 240 ± 116 ng / dL (8,5 ± 4,0 nmol / L) ; po: 377 ± 113 ng / dL (13,0 ± 4,0 nmol / L);
- wolny testosteron; przed: 9,5 ± 5,0 ng / dL (329 ± 173 pmol / L); po: 13,4 ± 4,3 ng / dL (464 ± 149 pmol / L)
- FSH; przed: 6,5 ± 4,7; po: 10,9 ± 8,5 jm / l;
- stężenie LH w osoczu było niższe niż u zdrowych mężczyzn przed i po utracie wagi i nie zmieniło się znacząco (odpowiednio 10,3 ± 4,8 i 10,8 ± 6,8 jm / l).
- nie odnotowano istotnych zmian w całkowitym stężeniu estradiolu w osoczu; przed: 54 ± 26 pg / mL (196 ± 94 pmol / L); po: 50 ± 13 pg / mL (180 ± 50 pmol / L),
- wolny estradiol przed: 1,48 ± 0,7 pg / ml (5,37 ± 2,54 pmol / L); po: 1,33 ± 0,42 pg / ml (4,83 ± 1,45 pmol / L),
- całkowity estron nie uległ wielkim zmianom; przed: 75 ± 38 (280 ± 140); po: 82 ± 24 (300 ± 90) pmol / L,
- globulina wiążąca hormon płciowy wzrosła z 9,2 ± 3,2 do 12,9 ± 5,4 nmol / L
Komentarz: odchudzanie spowodowało średni 52.9% wzrost ilości testosteronu całkowitego, stężenie testosteronu wolnego wzrosło o 41.1%. Hormon folikulotropowy wzrósł o 67.7%, nie odnotowano znacznej zwyżki LH. LH odpowiada za syntezę testosteronu w jądrach (komórkach Leydiga), zaś FSH (hormon folikulotropowy) za syntezę białek w komórkach Sertolego.
Normy są następujące:
Norma estradiolu w surowicy dla mężczyzny: 10-50 pg/mL, u kobiet zależy od fazy cyklu i może się wahać w granicach 20 do 750 pg/mL,
Norma testosteronu całkowitego wynosi: 280-1080 ng/dL (mężczyźni) oraz mniej niż 70 ng/dL (kobiety),
Testosteron wolny norma: > 52 pg/mL (mężczyźni); % testosteronu całkowitego 0.1-0.3%.
Stężenie całkowitego testosteronu w surowicy (TT) <8 mmol/L (2,31 ng/mL) lub wolnego testosteronu (FT) <180 pmol/L (52 pg/mL) wymaga leczenia zastępczego testosteronem bez względu na istnienie lub nieistnienie klinicznych objawów hipogonadyzmu
Wnioski: mężczyźni przed redukcją cierpieli na hipogonadyzm (mimo wysokiego stężenia testosteronu wolnego), po zrzuceniu tłuszczu stężenie ich testosteronu całkowitego mieściło się już w normie. Niestety, redukcja nie wystarczyła do odwrócenia wysokiego stężenia estradiolu, którego stężenie po odchudzaniu nadal było w górnej granicy normy –a jest to sytuacja nad wyraz niekorzystna.
Referencje: Strain GW1, Zumoff B, Miller LK, Rosner W, Levit C, Kalin M, Hershcopf RJ, Rosenfeld RS „Effect of massive weight loss on hypothalamic-pituitary-gonadal function in obese men.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3129444 Michał Rabijewski „Rozpoznawanie i leczenie zespołu niedoboru testosteronu u mężczyzn” http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?1394
