Kawa to czarny napój kochany przez miliony osób na całym świecie. Jest świetnym kopem energetycznym o poranku, pobudza nas w senny dzień, a dla niektórych jest niezastąpionym dodatkiem do poobiedniego deseru. Kiedyś uważano, że kawa zwiększa ryzyko problemów zdrowotnych, w tym chorób układu krążenia i raka trzustki.
W rzeczywistości jednak popijanie kawy w rozsądnych ilościach może zmniejszyć ryzyko wielu problemów zdrowotnych, m.in. chorób układu krążenia, udaru, chorób wątroby, choroby Parkinsona, choroby pęcherzyka żółciowego, depresji i cukrzycy typu 2. Trzeba jednak podkreślić, że korzyści mogą osiągnąć osoby zdrowe, pijące rozsądne ilości kawy.
Co pokazują badania naukowe?
Niektóre badania pokazują, że osoby spożywające od 3 do 4 filiżanek kawy dziennie, mają mniejsze ryzyko zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych i niektórych nowotworów. Ponadto picie kawy jest dość mocno skorelowane z redukcją markerów stanu zapalnego, który jest czynnikiem leżącym u podstaw większości schorzeń.
Czy kawa może mieć wpływ na długość życia?
Badanie przeprowadzone przez National Cancer Society wystarczy, aby ludzie pijący kawę byli zadowoleni. Naukowcy wykorzystali kwestionariusz do pomiaru spożycia kawy wśród 400 000 mężczyzn i kobiet w średnim i starszym wieku. Po udokumentowaniu nawyków badanych związanych z piciem kawy, obserwowali uczestników przez 13 lat. Pod koniec badania przyjrzeli się wynikom uczestników. Odkryli, że ryzyko śmierci spada z każdą kolejną filiżanką kawy, którą wypijali każdego dnia. Na przykład ryzyko śmiertelności spadło o 6% u osób, które wypijały 1 filiżankę kawy dziennie i o 16% u osób, które wypijały 5 filiżanek każdego dnia. Powyżej 5 filiżanek dziennie nie było żadnych dodatkowych korzyści związanych z długowiecznością. Czy sposób przygotowania kawy miał znaczenie? Okazuje się, że nie.
Należy zauważyć, że jest to badanie obserwacyjne – nie pokazuje przyczyny i skutku. Badanie nie było do końca dokładne, ponieważ uczestnicy sami informowali o tym, ile kawy wypili. W tej sytuacji ciężko kontrolować faktyczną spożytą ilość i dawkę kawy. Ludzie zazwyczaj nie pamiętają dokładnie, co i ile zjedli czy wypili. Prawda też jest taka, że ciężko byłoby wykonać takie trzynastoletnie, kontrolowane badanie na tak dużej grupie ludzi. Jednak śmiertelność spadała w sposób zależny od dawki – im więcej kawy badani wypijali (do 5 filiżanek dziennie), tym większy spadek śmiertelności. To dodaje wiarygodności badaniu.
Jak kawa może zmniejszyć śmiertelność?
Nauka sugeruje, że kawa obniża ryzyko przewlekłych problemów zdrowotnych, takich jak cukrzyca typu 2, która prowadzi do przedwczesnej śmierci. Ale czy korzyści płyną z kofeiny czy innego czynnika? Zawartość przeciwutleniaczy w kawie może wyjaśniać niektóre korzyści zdrowotne. Kawa zawiera ponad 1 200 bioaktywnych związków, z których wiele ma działanie przeciwutleniające. Przeciwutleniacze pomagają zwalczać stres oksydacyjny, który uszkadza tkanki i przyczynia się do chronicznych problemów zdrowotnych i starzenia się.
I choć wyniki te są zachęcające, nie oznacza to, że powinieneś pić tyle kawy, ile chcesz. Nasze organizmy „przetwarzają” kofeinę z kawy w różnym tempie. Niektórzy kofeinę metabolizują wolniej, inni szybciej. Jeśli powoli rozkładasz kofeinę, pozostaje ona w twoim organizmie dłużej i istnieje większe ryzyko nadmiernego pobudzenia przy częstym piciu kawy..
Niektóre badania sugerują nawet, że osoby wolno metabolizujące są bardziej narażone na zawał serca, jeśli piją duże ilości kofeiny, czyli ponad 3-4 filiżanki dziennie. Żeby sprawdzić, w jakim tempie metabolizujemy kofeinę, należałoby wykonać test genetyczny. Jeśli nie masz wolnego metabolizmu kofeiny i poza tym jesteś zdrowy, picie do 5 filiżanek kawy dziennie może przynieść korzyści zdrowotne, ale przed spożyciem takiej ilości skonsultuj się ze swoim lekarzem.
Korzyści dla sportowców i osób redukujących wagę
W tym przypadku syntetyczna kofeina ma sporą przewagę. Kawa zawiera wiele innych związków, które niwelują korzyści kofeiny w tym kontekście. Syntetyk pozwala także na precyzyjne dawkowanie, co w przypadku kawy jest nierealne.
Podsumowanie
Kawa to bardzo istotny napój dla wielu ludzi. Dla niektórych osób picie kawy oznacza różne korzyści zdrowotne, w tym także dłuższe życie. Istotne jednak jest, aby poznać najpierw swój organizm, ponieważ korzyści odczują jedynie osoby zdrowe, które nie borykają się z problemami sercowymi czy związanymi z układem nerwowym, szczególnie jeśli mowa o piciu kawy w ilościach większych, niż 2 filiżanki dziennie. Jeśli pijesz dużo kawy, monitoruj ciśnienie krwi. Kawa z kofeiną może powodować krótkotrwały wzrost ciśnienia, zwłaszcza jeśli nie jesteś przyzwyczajony do jej picia.
Jeśli dopiero zaczynasz pić kawę, to nie próbuj od razu pić 5 filiżanek dziennie. Zacznij od małych ilości i stopniowo ją zwiększaj – tylko nie przesadź.
Ponadto, jeśli masz podwyższony poziom cholesterolu LDL, trzymaj się kawy filtrowanej. Niefiltrowana kawa zawiera związki, które mogą podnosić LDL.
Jeśli masz problemy ze snem w nocy, unikaj spożywania kofeiny po południu. Unikaj także dodawania cukru, ponieważ może to zaprzepaścić niektóre korzyści zdrowotne.
