Endokrynologiczne reakcje ojców

Zmiany stężenia testosteronu u niektórych osób mogą być związane z modulowaniem zachowania. Nie zawsze podwyższone stężenie jest związane z zachowaniami agresywnymi, co usilnie forsują rozmaite grupy naukowców.

Niekoniecznie niższe stężenie testosteronu ma wpływ na ograniczanie zachowań agresywnych. Przede wszystkim wolny, aktywny biologicznie testosteron stanowi ledwie 1-2% całkowitej podaży, gdyż cała reszta jest mniej lub bardziej związana. Ponadto w odpowiedzi na ponadfizjologiczne dawki „teścia” następuje zmniejszenie liczby, wrażliwości lub zmiana przekazywania sygnałów poprzez receptory androgenowe.

Naukowcy sprawdzali, jak tło hormonalne wpływa na reakcje mężczyzn. Aby określić reakcję nowych ojców i mężczyzn niebędących ojcami, poddali ich ekspozycji na płacz niemowlęcy.

Okazało się, że:

ojcowie lepiej reagowali i byli bardziej czujni w porównaniu z grupami, które nie słyszały płaczu lub z nieojcami, którzy słyszeli płacz
ojcowie i mężczyźni niebędący ojcami z niższym poziomem testosteronu, lepiej reagowali na płacz niemowlęcy w porównaniu do ojców z wyższym stężeniem testosteronu
ojcowie z wyższym stężeniem prolaktyny byli bardziej czujni i lepiej reagowali na płacz
ojcowie słyszący płacz wykazywali większy procentowy wzrost stężenia testosteronu niż ojcowie, którzy nie byli eksponowani na tego rodzaju bodziec
doświadczeni ojcowie słyszący płacz wykazali większy procentowy wzrost poziomu prolaktyny w porównaniu do ojców, którzy zostali nimi niedawno

Podsumowując

Wyniki te wskazują, że podobnie jak w przypadku wielu innych gatunków, ludzcy ojcowie są bardziej wrażliwi na bodźce dzieci niż nieojcowie, a reakcje ojców na bodźce niemowlęcia są związane zarówno z hormonami, jak i doświadczeniem opiekuńczym.

W kolejnym badaniu wykazano, iż ojcowie mieli wyższe stężenie prolaktyny niż mężczyźni niebędący ojcami. Ojcowie niemowląt mieli wyższe stężenie prolaktynę niż ojcowie starszych dzieci. Wśród nieojców mężczyźni z większym stężeniem prolaktyny zgłaszali więcej partnerów seksualnych w ciągu życia, a także większą aktywność seksualną w miesiącu przed pobraniem próbki.

Komentarz

Prolaktyna jest hormonem, który może wyrządzić poważne szkody w ustroju mężczyzny. Nie wiemy, czy wywiera jakikolwiek pozytywny wpływ, być może tylko w kontekście zachowań rodzicielskich i hamowania nadmiernej aktywności seksualnej (która może być wyniszczającym nałogiem). U stosujących testosteron i inne aromatyzujące środki z grupy sterydów anaboliczno-androgennych, stężenie prolaktyny może rosnąć wtórnie do stężenia estrogenów (powstających z testosteronu). Prolaktyna powoduje spadek stężenia testosteronu, problemy z erekcją, odkładanie tłuszczu, bezpłodność, spadek libido, zmęczenie, depresję, niepokój, a nawet może prowadzić do zmian w piersiach (szczególnie jeśli towarzyszą jej estrogeny, niskie stężenie testosteronu, wysokie IGF-1). Wydaje się, iż z punktu widzenia ewolucji prolaktyna stanowi swego rodzaju bezpiecznik dla ojców. Prolaktyna jest też „regulatorem” aktywności seksualnej, dlatego w badaniach mężczyźni mający więcej partnerów i bardziej aktywni seksualnie w ostatnim czasie, wykazywali większe jej stężenia. U ludzi stężenie prolaktyny wzrasta po stosunku i jest 400% większe niż po masturbacji. Prawdopodobnie odzwierciedla to większą satysfakcję, jaką przynosi seks.

Referencje:

Fleming A.S. i in. Testosterone and Prolactin Are Associated with Emotional Responses to Infant Cries in New Fathers https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0018506X02918404

Gettler L.T. i in. Prolactin, fatherhood, and reproductive behavior in human males https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22576125/

Brody S. The post-orgasmic prolactin increase following intercourse is greater than following masturbation and suggests greater satiety https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16095799/