Kazeina to białko znajdujące się w mleku, o którym słyszymy ostatnimi czasy niepochlebne opinie. Z drugiej jednak strony bywa wykorzystywana na szeroką skalę, chociażby do produkcji odżywek białkowych dla sportowców.
Kazeina to białko pochodzenia mlecznego, bardzo obficie występujące w nabiale. Przykładowo stanowi ponad 75% udziału białek mleka krowiego oraz niemal 100% udziału białka w twarogu. Kazeina nie jest białkiem jednorodnym. Stosując metody elektroforetyczne, w jej składzie wyróżniono 20 frakcji różniących się zawartością fosforu, składem aminokwasów, masą cząsteczkową, udziałem sacharydów i właściwościami. Jest to obok serwatki najpopularniejszy typ odżywki białkowej.
Jako kazeina micelarna lub kazeinian wapnia występuje jako częsty składnik odżywek białkowych, rekomendowanych jako „wolnowchłanialne”. Pozyskuje się ją poprzez odwodnienie mleka i usunięcie z niego jak największej ilości laktozy oraz tłuszczu. W wyniku tego procesu powstaje biały proszek, który dodatkowo wzbogaca się o substancje słodzące poprawiające smak.
Kazeina, a trawienie
Białka kazeinowe trawione są znacznie wolniej od białek serwatkowych. Spowolniony proces jej przetwarzania wpływa na wolniejsze uwalnianie białka i aminokwasów do krwiobiegu. Proces ten może trwać nawet 5-7 godzin – w tym czasie do krwiobiegu stopniowo uwalniane są aminokwasy zaopatrujące mięśnie w niezbędny budulec.
Z tego też względu spożywanie odżywek białkowych –kazeinowych polecane jest często na noc.
Tak długi czas wchłaniania kazeiny ma jednak swoje wady. Choć podaż białka przez wiele godzin utrzymuje się na stałym poziomie, to jest ona niższa niż po podaniu białka serwatkowego. Serwatka powoduje krótkotrwały, skokowy wyrzut protein do krwiobiegu, natomiast w przypadku kazeiny jest to długotrwały i stopniowy proces.
Ze względu na wchłanianie się kazeiny przez długi czas i w małych ilościach, odżywki tej nie powinno się stosować po treningu. Wówczas organizm potrzebuje dużych ilości łatwo przyswajalnego białka.
Według powszechnej opinii strawność kazeiny jest bardzo słaba i wynosi zaledwie 50%. W badania naukowych dowiedziono jednak, iż białko to trawione jest przez człowieka w aż 90%.
Kazeina czerpana z mleka posiada również wysoką wartość biologiczną. Jest źródłem glutaminy – aminokwasu, który jest pomocny w ochronie masy mięśniowej podczas intensywnych sesji treningowych.
Przeciwwskazania
Kazeiny nie powinny spożywać osoby uczulone na mleko. Ostrożność powinny zachować także osoby z nadwrażliwością na produkty mleczne.
Niedobory enzymów trawiących białka występujące w niektórych schorzeniach mogą powodować, że kazeina pochodząca z produktów mlecznych nie ulega całkowitemu strawieniu. Białka mleka mogą także pogarszać leczenie niektórych chorób autoimmunologicznych.
Objawami niepożądanymi po spożyciu produktów zawierających kazeinę są biegunki, bóle brzucha, wzdęcia, problemy trawienne oraz wymioty. U osób z niedoborem enzymów trawiących białka mleka, kazeina nie zostaje w pełni strawiona. Efektem tego jest powstanie kazomorfiny, związków o charakterze opioidowym. Skutkiem ich działalności jest negatywny wpływ na pracę mózgu, a także całego układu nerwowego.
Podsumowanie
Wbrew powszechnie panującej opinii kazeina jest białkiem o wysokim stopniu strawności. Białko to trawione jest wolno. Z tego względu kazeina polecana jest w posiłkach wieczornych. Nie zaleca się spożywania kazeiny około treningowo.
