Silne odtłuszczanie ciała wcale nie musi być zdrowe, ale mówimy tu o przygotowaniu do wyjścia na scenę, czyli wyczynowej kulturystyce, a nie o przeciętnie otłuszczonych osobach stosujących dietę.
W jednym z badań oceniano zmiany składu ciała, tempa metabolizmu i stężeń hormonów u 7 mężczyzn i 8 kobiet (zawody sylwetkowe w rodzaju: “physique”):
- w ciągu tygodnia, tuż przed zawodami (T1),
- w ciągu tygodnia po zawodach (T2),
- i 4-6 tygodni po zawodach (T3).
Wyniki:
- masa ciała znacząco się zmieniała tuż przed, jak i po zawodach (masy T1 = 65,4 ± 12,2 kg, T2 = 67,4 ± 12,6, T3 = 69,3 ± 13,4 kg); w dużej części te zmiany dotyczą stopnia nawodnienia ciała,
- sucha masa ciała również uległa szybkim zmianom (T1 = 57,6 ± 13,9 kg, T2 = 59,4 ± 14,2, T3 = 59,3 ± 14,2 kg); również należy tłumaczyć ten wzrost stopniem nawodnienia,
- tkanka tłuszczowa (T1 = 7,7 ± 4,4 kg, T2 = 8,0 ± 4,4, T3 = 10,0 ± 6,2 kg); tu widać, iż osoby „odbiły sobie” start, odżywiając się niezdrowo, stąd przybrały aż 2.3 kg tłuszczu w porównaniu do formy startowej,
- nawodnienie wzrosło w okresie przed i po zawodach o średnio 1,9 ± 1,3 L, to tłumaczy nagły wzrost masy ciała i „suchej masy ciała”, nie należy łączyć tych zmian z przyrostem mięśni,
- metabolizm spoczynkowy wzrósł z 1612 ± 266 kcal / dzień (przed startem) do 1881 ± 329 kcal/dzień na krótko po zawodach, w końcu ustabilizował się na poziomie 1778 ± 257 kcal dziennie (po kilku tygodniach),
- odnotowano wzrost ilości kortyzolu w ciągu tygodnia po zawodach (0,41 ± 0,31 μg / dL), w porównaniu do samego startu (0,34 ± 0,31 μg / dL) oraz okresu kilku tygodni po zawodach (0,35 ± 0,27 μg / dL),
- testosteron znacząco wzrósł po zwiększeniu podaży kalorycznej, w porównaniu okresu tygodnia po zawodach i 4-6 tygodni po aż o 25.7% (z 148,0 ± 44,6 do 186,6 ± 41,3 pg / ml).
Z innych badań wiemy, iż…
Intensywna redukcja tkanki tłuszczowej u kulturystów (z poziomu 8.8 ± 3.1 do 5.3 ± 2.4 kg) powoduje:
- spadek ilości testosteronu całkowitego o 38.4% (spadek odnotowano w ciągu 16 tygodni redukcji),
- spadek ilości testosteronu wolnego o ~ 49% (spadek odnotowano w ciągu 16 tygodni redukcji),
- spadek kluczowego, anabolicznego hormonu (IGF-1) o 26.3%,
- spadek ilości hormonów tarczycy.
Z kolei u kobiet (zawodniczek fitness), po 4 miesiącach redukcji:
- panie straciły 7.5 kg tłuszczu w 4 miesiące. Średnio 1.875 kg miesięcznie,
- tarczyca: w trakcie wprowadzenia restrykcji kalorii aż u 20 z 27 pań T3 spadło poniżej minimalnego progu. Nawet 3-4 miesiące bez restrykcji kalorycznych nie wystarczyły, by przywrócić funkcjonowanie tarczycy!
- odnotowano spadek TSH,
- odnotowano drastyczny spadek ilości leptyny (co może powodować ciągłe uczucie głodu),
- obniżony poziom T3 zaowocował spadkiem ciśnienia krwi oraz zwolnionym tempem bicia serca,
- odnotowano spadek ilości testosteronu oraz estradiolu. Estradiol wrócił do wartości wyjściowych po 3-4 miesiącach po wyjściu z redukcji, niestety testosteron już nie,
- odnotowano spadek ilości hematokrytu (−2.3 ± 4.4%) i hemoglobiny (−2.9 ± 4.1%), a to oznacza mniejszą moc i wydolność w pracy, szczególnie długotrwałej,
- odnotowano spadek siły w wyciskaniu nogami (−0.5 ± 9.5%), wyciskaniu sztangi leżąc na ławce (−3.4 ± 7.5%) oraz w skoku ze zmianą kierunku ruchu (−3.4 ± 9.1%).
Wniosek
Redukcja masy w okresie przedstartowym ciała hamuje metabolizm spoczynkowy, negatywnie wpływa na pracę tarczycy, zmniejsza wydolność beztlenową oraz aerobową, siłę, stężenia testosteronu wolnego i całkowitego. U kobiet wywołuje zaburzenia cyklu miesiączkowego oraz inne problemy hormonalne.
