Co się dzieje z hormonami podczas redukcji? Badania naukowe

Silne odtłuszczanie ciała wcale nie musi być zdrowe, ale mówimy tu o przygotowaniu do wyjścia na scenę, czyli wyczynowej kulturystyce, a nie o przeciętnie otłuszczonych osobach stosujących dietę.

Bodybuilder posing on the fire flames background

W jednym z badań oceniano zmiany składu ciała, tempa metabolizmu i stężeń hormonów u 7 mężczyzn i 8 kobiet (zawody sylwetkowe w rodzaju: “physique”):

w ciągu tygodnia, tuż przed zawodami (T1),
w ciągu tygodnia po zawodach (T2),
i 4-6 tygodni po zawodach (T3).

Wyniki:

masa ciała znacząco się zmieniała tuż przed, jak i po zawodach (masy T1 = 65,4 ± 12,2 kg, T2 = 67,4 ± 12,6, T3 = 69,3 ± 13,4 kg); w dużej części te zmiany dotyczą stopnia nawodnienia ciała,
sucha masa ciała również uległa szybkim zmianom (T1 = 57,6 ± 13,9 kg, T2 = 59,4 ± 14,2, T3 = 59,3 ± 14,2 kg); również należy tłumaczyć ten wzrost stopniem nawodnienia,
tkanka tłuszczowa (T1 = 7,7 ± 4,4 kg, T2 = 8,0 ± 4,4, T3 = 10,0 ± 6,2 kg); tu widać, iż osoby „odbiły sobie” start, odżywiając się niezdrowo, stąd przybrały aż 2.3 kg tłuszczu w porównaniu do formy startowej,
nawodnienie wzrosło w okresie przed i po zawodach o średnio 1,9 ± 1,3 L, to tłumaczy nagły wzrost masy ciała i „suchej masy ciała”, nie należy łączyć tych zmian z przyrostem mięśni,
metabolizm spoczynkowy wzrósł z 1612 ± 266 kcal / dzień (przed startem) do 1881 ± 329 kcal/dzień na krótko po zawodach, w końcu ustabilizował się na poziomie 1778 ± 257 kcal dziennie (po kilku tygodniach),
odnotowano wzrost ilości kortyzolu w ciągu tygodnia po zawodach (0,41 ± 0,31 μg / dL), w porównaniu do samego startu (0,34 ± 0,31 μg / dL) oraz okresu kilku tygodni po zawodach (0,35 ± 0,27 μg / dL),
testosteron znacząco wzrósł po zwiększeniu podaży kalorycznej, w porównaniu okresu tygodnia po zawodach i 4-6 tygodni po aż o 25.7% (z 148,0 ± 44,6 do 186,6 ± 41,3 pg / ml).

Z innych badań wiemy, iż…

Intensywna redukcja tkanki tłuszczowej u kulturystów (z poziomu 8.8 ± 3.1 do 5.3 ± 2.4 kg) powoduje:

spadek ilości testosteronu całkowitego o 38.4% (spadek odnotowano w ciągu 16 tygodni redukcji),
spadek ilości testosteronu wolnego o ~ 49% (spadek odnotowano w ciągu 16 tygodni redukcji),
spadek kluczowego, anabolicznego hormonu (IGF-1) o 26.3%,
spadek ilości hormonów tarczycy.

Z kolei u kobiet (zawodniczek fitness), po 4 miesiącach redukcji:

panie straciły 7.5 kg tłuszczu w 4 miesiące. Średnio 1.875 kg miesięcznie,
tarczyca: w trakcie wprowadzenia restrykcji kalorii aż u 20 z 27 pań T3 spadło poniżej minimalnego progu. Nawet 3-4 miesiące bez restrykcji kalorycznych nie wystarczyły, by przywrócić funkcjonowanie tarczycy!
odnotowano spadek TSH,
odnotowano drastyczny spadek ilości leptyny (co może powodować ciągłe uczucie głodu),
obniżony poziom T3 zaowocował spadkiem ciśnienia krwi oraz zwolnionym tempem bicia serca,
odnotowano spadek ilości testosteronu oraz estradiolu. Estradiol wrócił do wartości wyjściowych po 3-4 miesiącach po wyjściu z redukcji, niestety testosteron już nie,
odnotowano spadek ilości hematokrytu (−2.3 ± 4.4%) i hemoglobiny (−2.9 ± 4.1%), a to oznacza mniejszą moc i wydolność w pracy, szczególnie długotrwałej,
odnotowano spadek siły w wyciskaniu nogami (−0.5 ± 9.5%), wyciskaniu sztangi leżąc na ławce (−3.4 ± 7.5%) oraz w skoku ze zmianą kierunku ruchu (−3.4 ± 9.1%).

Wniosek

Redukcja masy w okresie przedstartowym ciała hamuje metabolizm spoczynkowy, negatywnie wpływa na pracę tarczycy, zmniejsza wydolność beztlenową oraz aerobową, siłę, stężenia testosteronu wolnego i całkowitego. U kobiet wywołuje zaburzenia cyklu miesiączkowego oraz inne problemy hormonalne.