Żurawina – warto po nią sięgać? Badania naukowe

Żurawina jest stosowana od dziesiątek lat, ale dopiero współcześnie udało się ustalić na jakiej zasadzie działa. Nazwa rośliny pochodzi od żurawia kanadyjskiego, najprawdopodobniej dlatego iż małe kwiaty żurawiny przypominają głowę i dziób wspomnianego ptaka. Wyróżniamy dwie głównie odmiany żurawiny: amerykańską (Vaccinium macrocarpon) oraz europejską (V. oxycoccos).

Żurawina bywa polecana do profilaktyki, leczenia i łagodzenia infekcji dróg moczowych. Wywiera również wpływ na formowanie się kamieni nerkowych. Jeśli chodzi o zapobieganie infekcjom dróg moczowych badania przynoszą różne rezultaty (nowsze meta analizy nie potwierdzają znacznej skuteczności żurawiny w tym zakresie). Żurawina zawiera fitochemikalia które mogą pozytywnie oddziaływać przy nowotworach i chorobach naczyniowych, jednak wymaga to dalszych, szczegółowych badań. Najprawdopodobniej prowadzi do indukcji apoptozy komórek nowotworowych (jednak są to badania na liniach komórkowych, więc nie podchodziłbym do nich ze zbytnim entuzjazmem; w takich warunkach wykazano „antynowotworowe” właściwości wielu związków które później wcale nie były skuteczne w ustroju człowieka).

Podobnie na liniach komórkowych ustalono związek żurawiny z inhibicją MMP-2 i MMP-9 (w komórkach raka prostaty). Ustalono, iż żurawina zawiera antocyjany, procyjanidyny i flawonole. Antocyjany  należą do polifenolowych związków organicznych – flawonoidów. Jednym z bardziej znanych przedstawicieli naturalnym polifenoli (stillbenoidów) jest resveratrol (trans-3,4′,5-trihydroxystilbene, RES). Obecnie znanych jest kilkaset naturalnych barwników antocyjanowych (uzyskiwanych m.in. z winogron, aronii, borówek, czarnych porzeczek) i ponad sto uzyskiwanych syntetycznie. Związki te wykazują właściwości prozdrowotne. Do najważniejszych należy działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwmiażdżycowe, przeciwnowotworowe.

Ponadto stwierdzono, że żurawiny pozytywnie oddziałują na profil miażdżycowy (odnotowano wpływ na cholesterol) i obniżają kilka kardiometabolicznych czynników ryzyka. Obecnie coraz więcej dowodów wskazuje na inne ważne role żurawin w utrzymaniu zdrowia układu trawiennego. Wykazano, że sok żurawinowy lub żurawina hamują kolonizację H. pylori w żołądku (może mieć znaczenie dla raka żołądka) i chronią przed zapaleniem jelit.

Wniosek: żurawina jest bardzo przydatną rośliną i warto ją włączyć do swojej diety, chociażby ze względów profilaktycznych. Obecnie jest szeroko dostępna w sklepach tradycyjnych i internetowych.

Referencje:

Jepson RG1, Williams G, Craig JC “Cranberries for preventing urinary tract infections.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23076891

T. Tracy, R. Kingston “Herbal Products – Toxicology and Clinical Pharmacology” 2nd ed – (Humana, 2007)

EWA PIĄTKOWSKA, ANETA KOPEĆ “ANTOCYJANY – CHARAKTERYSTYKA, WYSTĘPOWANIE I ODDZIAŁYWANIE NA ORGANIZM CZŁOWIEKA” ŻYWNOŚĆ Nauka. Technologia. Jakość, 2011, 4 (77), 24 – 35 http://www.pttz.org/zyw/wyd/czas/2011,%204(77)/024_035_Piatkowska.pdf

Zhao S1, Liu H2, Gu L1. “American cranberries and health benefits – an evolving story of 25 years”. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29315597

Catherine C. Neto and Joe A. Vinson “Herbal Medicine: Biomolecular and Clinical Aspects. 2nd edition” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK92762/