Wskaźniki funkcji nerek-GFR, a ryzyko śmierci

Nerki są jednym z kluczowych narządów w ustroju człowieka, m.in. regulują równowagę kwasowo-zasadową, ciśnienie krwi, objętość płynu pozakomórkowego, powodują wydalanie produktów przemiany materii i odzyskiwanie substancji przydatnych (np. elektrolitów), wydzielają wiele hormonów (np. EPO ważne dla wydolności), uczestniczą w wytwarzaniu glukozy, metabolizmie aminokwasów itd. Dlatego wielu kulturystów odchodzi przedwcześnie z powodu nieodwracalnych uszkodzeń nerek.

W tym kontekście można rozpatrywać bezpośredni i pośredni wpływ SAA (sterydów anaboliczno-androgennych), hormonu wzrostu, diuretyków (ekstremalnego odwadniania) i innych środków.

Ryzyko zgonu z powodu obniżonego GFR

Przeprowadzono metaanalizę obejmującą 2 051 244 uczestników z 33 kohort populacji ogólnej lub wysokiego ryzyka (choroby naczyniowej) w latach 1972-2011 ze średnim czasem obserwacji 5,8 lat.

Odnotowano 112 325 zgonów i 8411 wydarzeń związanych ze schyłkową niewydolnością nerek. Prawdopodobieństwo takich zdarzeń było wyższe przy niższym wskaźniku GFR (wskaźnik przesączania kłębuszkowego).

Ryzyko zgonu z powodu obniżonego GFR zmniejszało się wraz z wiekiem:

• było 3.5-krotnie wyższe przy przesączaniu 45 ml na minutę na 1.73 m2 ciała w porównaniu ze standardową wartością 80 ml w grupie wiekowej 18-54 lata
• było 2.21-krotnie wyższe w grupie 55-64 lata
• było 59% wyższe w grupie 65-74 lata
• było o 35% wyższe w grupie powyżej 75 lat

Przewlekłą chorobę nerek (CKD) definiuje się jako zmniejszony współczynnik filtracji kłębuszkowej (GFR poniżej 60 ml na minutę na powierzchnię 1.73 m2 ciała) lub uszkodzenie nerek (zwykle wykrywane przez wysoką albuminurię; np. wydalanie 30 mg albuminy na 1 g kreatyniny). Przewlekła choroba nerek dotyka od 10% do 15% dorosłych w Stanach Zjednoczonych, Europie i Azji, a jej częstość występowania dramatycznie wzrasta wraz z wiekiem (dotyka 4% osób w wieku 20-39 i nawet 47% osób w wieku powyżej 70 lat w Stanach Zjednoczonych).

Komentarz

Cytowane badanie pokazuje, że spadek GFR wraz z wiekiem jest naturalny, ale zbytnie ograniczenie przesączania kłębuszkowego u młodych osób nie rokuje dobrze dla zdrowia. Ogólnie eGFR jest wskaźnikiem szacunkowym i nie powinien być rozpatrywany osobno, jako jedyny miernik. Wg Kathleen Deska Pagana, Timothy J. Pagana i publikacji „Testy laboratoryjne i badania diagnostyczne w medycynie” dla osób w 20-29 lat normalne przesączanie wynosi 116 ml na minutę, dla osób w wieku 30-39 lat 107 ml na minutę, a w grupie wiekowej 40-49 lat 99 ml na minutę, 50-59 lat 93 ml na minutę. Dlatego przyjęta w badaniu wartość 80 ml na minutę i tak jest zaniżona. Jest naturalna dla osób mających ponad 69 lat. Przesączanie rzędu 45 ml oznacza silną patologię, u młodych ludzi powinno być dwukrotnie wyższe.

Piśmiennictwo:

Stein I. Hallan i in. Age and Association of Kidney Measures With Mortality and End-stage Renal Disease https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/1387683