Uwagi i istotne informacje:
Niektóre podane tu nazwy systematyczne znajdują się w powszechnym użytku, mimo tego że nie są zgodne z aktualnie zalecanym przez IUPAC sposobem nazewnictwa związków chemicznych (standardy istnieją, a chemicy i tak wiedzą lepiej co być powinno).
Podział na związki pochodzenia naturalnego i otrzymywane syntetycznie nie jest ścisły; wiele związków może być produkowane różnymi metodami. Ważniejsza od metody produkcji jest czystość produktu końcowego; często tradycyjne metody (np. fermentacja) dają bardziej zanieczyszczony (gorszej jakości) produkt niż synteza chemiczna.
Wbrew szeroko rozpowszechnionej opinii (patrz poprzedni punkt), „naturalny” nie oznacza lepszy – często jest wręcz odwrotnie. Określenie „substancja identyczna z naturalną” nie oznacza substytutu produktu naturalnego, tylko związek o identycznym składzie jak występujący w przyrodzie, a otrzymany inną metodą niż z surowca naturalnego.
Dlaczego niektóre symbole odnoszą się do całych grup związków, a inne przypisują dwa lub trzy symbole jednemu związkowi? W pierwszym przypadku jest to spowodowane faktem iż z punktu widzenia technologii spożywczej nie ma sensu rozdzielać mieszaniny kilku związków o bardzo zbliżonych właściwościach. Druga sytuacja występuje gdy dany związek jest używany w kilku modyfikacjach nieznacznie różniących się składem chemicznym, a posiadających rozróżnialne właściwości fizyko-chemiczne; np. wpływ na temperaturę topnienia produktu do którego zostanie dodany.
Wszelkie komentarze i uwagi są mile widziane.
Barwniki i pigmenty
schemat: symbol E – nazwy handlowe i systematyczne – kolor, pochodzenie; dodawany do produktów
E 100 – kurkumina (kurkuma) – żółty, roślinny; przyprawy, koncentraty
E 101 – ryboflawina, laktoflawina, witamina B2 – żółto-pomarańczowy, naturalny lub syntetyczny; przyprawy i wiele innych
E 102 – tartrazyna – cytrynowo-żółty, syntetyczny; napoje w proszku, esencje owocowe, miód sztuczny, musztarda
E 104 – żółcień chinolinowa, Food Yellow 13 – żółty; wyroby cukiernicze
E 110 – żółcień zachodzącego słońca FCF, Food Yellow 3, żółcień pomarańczowa – żółty; marmolady, żele, guma do żucia, powłoki tabletek
E 120 – karmin, Natural Red 4 – czerwony, naturalny; różne
E 122 – azorubina, chromotrop FB – czerwony, syntetyczny; dżemy i marmolady wiśniowe, budynie, lody, polewy
E 123 – amarant, FD&C Red No.2 – czerwony; różne
E 124 – Ponceau 4 R – czerwony; wędzone ryby, cukierki pudrowe
E 127 – erytrozyna, Food Red 14, tetrajodofluoresceina – czerwony, syntetyczny; wiśnie koktailowe, owoce kandyzowane
E 131 – błękit patentowy FCF – niebieski; drażetki
E 132 – indygotyna I – niebieski, naturalny; drażetki, różne
E 133 – błękit brylantynowy FCF 1350, Food Blue 2 – niebieski; różne
E 140 – biophyll, chloresium, darotol, ennds, chlorofil – zielony, roślinny; różne
E 141 – kompleks miedziowy chlorofilu – zielony, roślinny (modyfikowany); groszek konserwowy
E 150 – karmel (częściowo zwęglony cukier) – brunatna; wyroby cukiernicze
E 151 – czerń brylantowa, czerń PN – czarny, syntetyczny; podbarwianie słabych odmian kawioru
E 153 – węgiel drzewny (pigment) – czarny, syntetyczny; wyroby cukiernicze
E 160a – (alfa-,beta-)karoten, prowitamina A – żółty, naturalny; produkty tłuszczowe (np. masło)
E 160b – annato, biksyna, ekstrakt z nasion Bixa orellana L. – żółty, naturalny; margaryna, oleje, sery żółte
E 160c – kapsantyna, kapsorubina (występuje w papryce czerwonej) – czerwony, naturalny; różne
E 160d – likopen, likopina, psi-karoten (występuje w pomidorach) – czerwony, naturalny; różne
E 160e,f – beta-apo-8-karotenal, ester etylowy beta-apo-8-karotenalu – ciemno-czerwona; różne
E 161a – flawoksantyna – żółtawo-czerwony, naturalny; różne
E 161b – luteina – żółty, naturalny; różne
E 161c – kryptoksantyna – naturalny; różne
E 161d – rubiksantyna – czerwony, naturalny; różne
E 162 – czerwień buraczana, betanina (występuje w burakach czerw.) – czerwony, naturalny; przetwory owocowe, namiastka mięsa produkowana z białka soi
E 163 – antocyjany (występują w winogronach i jagodach) – czerwony-różne odcienie, naturalny; napoje, konserwy owocowe, słodycze
E 170 – węglan wapnia (pigment) – biały; pasty do zębów (środek ścierny), kalcpiryna (substancja osłonowa)
E 171 – dwutlenek tytanu (pigment) – biały; guma do żucia, drażetki, pasta do zębów
E 172 – wodorotlenek żelaza (pigment) – brunatny; rzadko stosowany: sztuczne osłonki kiełbas
E 173 – glin, aluminium (metaliczne) – metaliczny; dekoracja słodyczy
E 174 – srebro (metaliczne) – srebrny; wyroby cukiernicze
E 175 – złoto (metaliczne) – złoty; w polsce spotykane w likierze Goldwasser
E 180 – pigment rubinowy – czerwony; osłonki woskowe serów twardych
Konserwanty
schemat: symbol E – nazwy handlowe i systematyczne – pochodzenie; dodawany do produktów
E 200 – kwas sorbowy – syntetyczny; sery, margaryny i inne
E 201 – sorbinian sodu – syntetyczny; sery, margaryny i inne
E 202 – sorbinian potasu – syntetyczny; sery, margaryny i inne
E 203 – sorbinian wapnia – syntetyczny; sery, margaryny i inne
E 210 – kwas benzoesowy – syntetyczny; napoje gazowane, majonezy, marynaty, konserwy owocowe i warzwyne, sałatki
E 211 – benzoesan sodu – syntetyczny;
E 212 – benzoesan potasu – syntetyczny;
E 213 – benzoesan wapnia – syntetyczny;
E 214,215 – p-hydroksybenzoesan etylu i pochodne – syntetyczny;
E 216,217 – p-hydroksybenzoesan propylu i pochodne, Propylparaben, Nipasol, Solbrol P – syntetyczny; różne
E 218,219 – p-hydroksybenzoesan metylu i pochodne – syntetyczny; różne
E 220 – dwutlenek siarki – syntetyczny; soki owocowe i koncentraty, wino, suszone owoce
E 221 – siarczan(IV) sodu (siarczyn sodu) – syntetyczny; różne
E 222 – wodorosiarczan(IV) sodu (kwaśny siarczyn sodu) – syntetyczny; różne
E 223 – pirosiarczan(IV) sodu, dwusiarczan(IV) sodu – syntetyczny; różne
E 224 – pirosiarczan(IV) potasu, dwusiarczan(IV) potasu – syntetyczny; różne
E 226 – siarczan(IV) wapnia (siarczyn wapnia) – syntetyczny; różne
E 227 – wodorosiarczan(IV) wapnia (kwaśny siarczyn wapnia) – syntetyczny; różne
E 228 – wodorosiarczan(IV) potasu (kwaśny siarczyn potasu) – syntetyczny; różne
E 230 – 1,1′-difenyl, Bifenyl, Diphenyl – syntetyczny; owoce cytrusowe (zabezpieczenie skórek przed owadami)
E 231 – o-fenylo-fenol, Dowicide – syntetyczny; owoce cytrusowe
E 232 – o-fenylo-fenolan sodu – syntetyczny; owoce cytrusowe
E 233 – Thiabendazol, MK-360, Omnizole, Bovizole, Eprofil, Equizole, Tecto – syntetyczny; owoce cytrusowe
E 234 – niazyna (antybiotyk) – wytwarzany przez Streptococcus lactis; sery topione
E 236 – kwas mrówkowy – syntetyczny; ryby wędzone, surowe soki owocowe
E 237 – mrówczan sodu – syntetyczny; różne
E 238 – mrówczan wapnia – syntetyczny; różne
E 239 – heksametylenotetraamina, urotropina – syntetyczny; różne
E 249 – azotan(III) sodu (azotyn sodu) – syntetyczny; wędliny
E 250 – azotan(III) potasu (azotyn potasu) – syntetyczny; wędliny
E 251 – azotan sodu – syntetyczny; wędliny, sery podpuszczkowe i topione
E 252 – azotan potasu – syntetyczny; wędliny, sery podpuszczkowe i topione
E 260 – kwas octowy – syntetyczny lub fermentacyjny; marynaty: śledzie, grzyby, sałatki…
E 261 – octan potasu – syntetyczny; marynaty: śledzie, grzyby, sałatki…
E 262 – octan sodu – syntetyczny; marynaty: śledzie, grzyby, sałatki…
E 263 – octan wapnia – syntetyczny; marynaty: śledzie, grzyby, sałatki…
Antyutleniacze (antyoksydanty), stabilizatory i inne
schemat: symbol E – nazwy handlowe i systematyczne – pochodzenie, inne funkcje; dodawany do produktów
E 270 – kwas mlekowy – fermentacyjny, konserwant; różne
E 280 – kwas propinowy – syntetyczny lub fermantacyjny, konserwant; różne
E 281 – propinian sodu – syntetyczny, konserwant; różne
E 282 – propinian wapnia – syntetyczny, konserwant; różne
E 283 – propinian potasu – syntetyczny, konserwant; różne
E 290 – dwutlenek węgla ( tlenek węgla(IV) ) – syntetyczny, konserwant; napoje, wody mineralne
E 296 – kwas L-jabłkowy – syntetyczny, konserwant; różne
E 300 – kwas L-askorbinowy, witamina C – syntetyczny, konserwant; różne
E 301 – L-askorbinian sodu – syntetyczny, konserwant; różne
E 302 – L-askorbinian wapnia – syntetyczny, konserwant; różne
E 304 – palmitynian askrobylu (pochodna witaminy C) – syntetyczny; produkty tłuszczowe
E 307-309 – tokoferole, witamina E i pochodne – syntetyczne; różne
E 310 – gallusan propylu – syntetyczny, wzmacnia działanie E 320 i 321; różne
E 311 – gallusan oktylu – syntetyczny, wzmacnia działanie E 320 i 321; różne
E 312 – gallusan dodecylu – syntetyczny, wzmacnia działanie E 320 i 321; różne
E 320 – BHA, butylo-hydroksy-anizol, Antracine 12, Embanox, Nipantiox 1-F – syntetyczny; biszkopty, rosoły w kostkach, orzechy, tłuszcze piekarskie
E 321 – BHT, butylo-hydroksy-toluen, Impruvol – syntetyczny; różne
E 322 – lecytyna – naturalny (głównie z nasion soi), emulgator; różne
E 325 – mleczan sodu – syntetyczny; sery, pieczywo, pasztety
E 326 – mleczan potasu – syntetyczny; sery, pieczywo, pasztety
E 327 – mleczan wapnia – syntetyczny; desery w proszku
E 330 – kwas cytrynowy – odpady poprodukcyjne cukru; różne
E 331(a-c) – cytrynian sodu – jak E 330; różne
E 332(a,b) – cytrynian potasu – jak E 330; różne
E 333 – cytrynian wapnia – jak E 330; różne
E 334 – kwas L-winowy – fermentacyjny; różne
E 335 – winian sodu – fermantacyjny; różne
E 336 – wodorowinian potasu (winian monopotasowy) – fermantacyjny; różne
E 337 – winian sodowo-potasowy – fermantacyjny; sery, przetwory mięsne
E 338 – kwas fosforowy – syntetyczny, regulator kwasowości; napoje
E 339a – diwodoroortofosforan sodu (ortofosforan monosodowy) – syntetyczny, regulator kwasowości; przetwory mięsne, sery
E 339b – wodoroortofosforan sodu (ortofosforan disodowy) – syntetyczny, regulator kwasowości; przetwory mięsne, sery
E 339c – ortofosforan sodu (ortofosforan trisodowy) – syntetyczny, regulator kwasowości; sery topione, różne
E 340a – diwodoroortofosforan potasu (ortofosforan monopotasowy) – syntetyczny, regulator kwasowości; różne
E 340b – wodoroortofosforan potasu (ortofosforan dipotasowy) – syntetyczny, regulator kwasowości; różne
E 340c – ortofosforan potasu (ortofosforan tripotasowy) – syntetyczny, regulator kwasowości; różne
E 341c – ortofosforan wapnia (ortofosforan tripotasowy) – syntetyczny, regulator kwasowości; różne
E 350 – jabłczan sodu – syntetyczny; różne
E 351 – jabłczan potasu – syntetyczny; różne
E 352 – jabłczan wapnia – syntetyczny; różne
E 353 – kwas m-winowy – syntetyczny; różne
E 355 – kwas adypinowy – syntetyczny; różne
E 375 – kwas nikotynowy, witamina PP – syntetyczny; różne
E 381 – cytrynian żelazowo-amonowy – syntetyczny; różne
E 385 – sól sodowo-wapniowa kwasy etylenodiaminatetraoctowego (EDTA) – syntetyczny, utrwalacz barwy; różne
Zagęszczacze
schemat: symbol E – nazwy handlowe i systematyczne – pochodzenie; dodawany do produktów
E 400 – kwas alginowy – naturalny (produkowany z alg); różne
E 401 – alginian sodu – naturalny (modyfikowany, produkowany z alg); jako substancja klarująca: soki, miody pitne, hydrolizaty białkowe (zupy w proszku), zagęszczacz: lody, desery w proszku, koncentraty napojów i ciast, śmietana UHT
E 402 – alginian potasu – naturalny (modyfikowany, produkowany z alg); jak E 401
E 403 – alginian amonu – naturalny (modyfikowany, produkowany z alg); jak E 401
E 404 – alginian wapnia – naturalny (modyfikowany, produkowany z alg); śmietana UHT
E 405 – alginian propylenowo-glikolowy – naturalny (modyfikowany, produkowany z alg); sosy typu dressing, majonez niskotłuszczowy
E 406 – Agar, agar-agar, isinglass – naturalny (produkowany z alg); galaretki (zamiast żelatyny), lody, napoje mleczne, margaryna, konserwy mięsne
E 407 – Karagen – naturalny (produkowany z wodorostów); jak E 401, odżywki dla dzieci
E 410 – mączka chleba świętojańskiego, Carob, Carubin, Arobon – wyciąg z nasion Ceratonia siliqua L.; jak E 401
E 412 – guma guar, guaran – wyciąg z nasion Cyamopsis tetragonolubus L.; sałatki, majonezy, lody, zupy
E 413 – tragant (tragakant) – naturalny; różne
E 414 – guma arabska – naturalny; różne
E 415 – ksantan – fermantacyjny; różne
E 420 – sorbitol, syrop sorbitolowy – syntetyczny; lody, ciasta, wyroby cukiernicze trwałe, owoce kandyzowane
E 421 – mannitol – syntetyczny; różne
E 422 – glicerol, 1,2,3-propanotriol, gliceryna – syntetyczny; wyroby cukiernicze
E 432-436 – estry polioksyetylenów sorbitanowych i kwasów tłuszczowych: laurynowego, oleinowego, palmitynowego, mono- i tristearynowego – tłuszcze roślinne modyfikowane; różne
E 440a – pektyna – naturalny; przetwory owocowe
E 440b – pektyna amoniakalna – naturalny (modyfikowany); różne
E 450-452 – fosforany i polifosforany sodu i potasu – syntetyczne; głównie sery topione
E 460 – celuloza – naturalny; różne
E 461 – metyloceluloza – naturalny (modyfikowany); różne
E 464 – hydroksypropylometyloceluloza – naturalny (modyfikowany); różne
E 465 – metyloetyloceluloza – naturalny (modyfikowany); różne
E 466 – sól sodowa karboksymetylocelulozy, CMC – naturalny (modyfikowany); wyroby cukiernicze, zupy w proszku, serki topione, lody
E 469 – kazeinian sodu – naturalny (modyfikowany); napoje mleczne, lody
E 470 – grupa soli sodowych, potasowych i wapniowych kwasów tłuszczowych o podobnych właściwościach – naturalny (modyfikowany), emulgatory; różne
E 471 – grupa mono- i diglicerydów kwasów tłuszczowych o zbliżonych właściwościach – naturalny (modyfikowany), emulgatory; różne
E 472a – E 471 dodatkowo estryfikowane kwasem octowym – naturalny (modyfikowany), emulgatory; różne
E 472b – E 471 dodatkowo estryfikowane kwasem mlekowym – naturalny (modyfikowany), emulgatory; różne
E 472c – E 471 dodatkowo estryfikowane kwasem cytrynowym – naturalny (modyfikowany), emulgatory; różne
E 472d – E 471 dodatkowo estryfikowane kwasem winowym – naturalny (modyfikowany), emulgatory; różne
E 472e – E 471 dodatkowo estryfikowane kwasem acetylo- lub diacetylowinowym – naturalny (modyfikowany), emulgatory; różne
Różne dodatki
schemat: symbol E – nazwy handlowe i systematyczne – pochodzenie, funkcja; dodawany do produktów, uwagi
E 500a – węglan sodu, soda – syntetyczny, regulator kwasowości; różne
E 500b – wodorowęglan sodu (kwaśny węglan sodu), soda oczyszczona – syntetyczny, regulator kwasowości, środek spulchniający; sery, wypieki i inne
E 501a – węglan potasu – syntetyczny, regulator kwasowości; różne
E 501b – wodorowęglan potasu (kwaśny węglan potasu) – syntetyczny, regulator kwasowości, środek spulchniający; różne
E 503a – węglan amonu – syntetyczny, regulator kwasowości, środek spulchniający; różne
E 503b – wodorowęglan amonu (kwaśny węglan amonu) – syntetyczny, regulator kwasowości, środek spulchniający; różne (podczas pieczenia ulatnia się całkowicie)
E 504 – węglan magnezu – syntetyczny, środek spulchniający; różne
E 508 – chlorek potasu – konserwy, wędliny i wyroby garmażeryjne
E 536 – żelazocyjanek potasu – syntetyczny, usuwa jony żelaza; sól kuchenna, wino
E 575-579 – glukoniany – syntetyczny, przeciwdziałają zbrylaniu; sproszkowane produkty żywnościowe
E 620 – kwas L-glutaminowy – syntetyczny, wzmocnienie smaku potraw; przyprawy, koncentraty zup w proszku, konserwy mięsne i inne
E 621 – glutaminian sodu – syntetyczny, wzmocnienie smaku potraw; jak E 620
E 627 – wodzian guanylanu sodu (guanylan sodu) – naturalny, wzmocnienie smaku potraw; jak E 620
E 631 – dwuwodzian inozynianu sodu (inozynian sodu) – naturalny, wzmocnienie smaku potraw; jak E 620
E 635 – mieszanina E 627 i E 631 – naturalny, wzmocnienie smaku potraw; jak E 620
E 900 – dimetylopolisiloksan – syntetyczny, zapobieganie przywieraniu wypieku do formy; ciasta i pieczywo
E 901 – wosk pszczeli – naturalny, powlekanie drażetek cukierniczych
E 951 – Aspartam, Canderel, Nutrasweet – syntetyczny, substancja słodząca, nieodporny na działanie podwyższonej temperatury
E 967 – ksylitol, Kannit, Newtol, Torch, Xyliton, Eutrit – syntetyczny; lody, wyroby cukiernicze
Zapraszam do dyskusji na forum klikając TUTAJ
Autor: Fuckmaster (sfd)
Źródło: chemia.panoramix.net.pl/roznosci/zywnosc_dodatki.html
